Kiralık konut fiyatlarındaki artış Anadolu’ya yayıldı

Son vakitlerde konut kira bedellerinde meydana gelen yükselişler, üniversite öğrencilerinin okula geri dönmesiyle kriz haline geldi. Dünya Gazetesi’nde yer alan habere nazaran; yaz başından beri Türkiye’de kiralık konut bulmak zorlaşırken kimi vilayetlerde kiralar geçtiğimiz seneye nazaran yüzde 50’ye varan oranlarda yükseldi. Yeni eğitim periyodunda yüz yüze eğitim kararı alınmasıyla üniversite öğrencilerinin tekrar konut aramaya başlaması, kiralık konutlara yapılan artırımları daha da artırdı. Kimi kentlerde, konuta ve semte nazaran kira artış oranları yüzde 100’e kadar ulaştı.

Koronavirüs salgını sebebiyle yaklaşık iki yıldır konutları boş kalan yahut düşük fiyata kiraya veren konut sahipleri, öğrencilerin okula dönüşünü fırsata çeviriyor. Ama istenen fiyatları vermeyi kabul edenlerin bile konut bulmaları garanti değil. O denli ki pek çok bölgede boş mesken bulabilmek için onlarca kişinin isminin yer aldığı listelere isim yazdırmak gerekli.

Pekala, kiralar neden bu kadar arttı?
Kiralar neden arttı sorusuna ait açıklamalarda bulunan Tüm Teşebbüsçü Emlak Müşavirleri Derneği (TÜGEM) Kurucu Lideri Hakan Akdoğan, geçtiğimiz sene kiraların artacağına ait işaretlerin görüldüğünü belirtti. Akdoğan, kira bedellerindeki fahiş yükselişlerin sebeplerini şu formda açıkladı:

“2020’de pandeminin ağırlaştığı periyotta kamu bankalarının başlattığı konut kredi kampanyaları, mevcut stokları önemli formda eritti. Stoklar eridi lakin yerine yeni üretim yapılamadı. Zira pandeminin tesiriyle inşaat kesimi de yavaşladı. Yavaşlamaya, inşaat maliyetlerinin de tesiri oldu. Artık o stokları bitirdik ancak maliyetler ve pandemi kısıtlamaları yeni konut üretiminin önünde mahzur olarak duruyor.”

Emlak kesiminin alışkın olmadığı bir süreci yaşadığının altını çizen Akdoğan, “Özellikle birtakım bölgelerde, öğrencilerin de ağır olduğu ya da kentin en kalabalık olduğu bölgelerde sıra var. Mesken kiralamak isteyenler muhtaçlıklarını söyleyip, isimlerini onlarca kişinin bulunduğu listelere yazdırıyor ve haftalarca sıra bekliyorlar” diye konuştu.

Pekala, üniversitelerin yoğunlukta olduğu, emlak dalının gelirine üniversite öğrencilerinin en fazla katkı sağladığı yerlerde kiralık meskenler ve kira yükseliş oranları ne durumda?

İSTANBUL’DA ARTIŞ YÜZDE 200’LERİ BULUYOR
İstanbul Emlakçılar Odası Lideri Nizamettin Aşa, hem kentsel dönüşüm, hem yaz hasebiyle memleketlerine dönenlerin geri gelmesi hem de öğrencilerin dönmesi ile İstanbul’da bir anda 150 bin hanenin konut arayışına başladığını vurguladı. İstanbul’da kira fiyatlarının yüzde 30 yükseldiğini, ancak bazen semt bazlı artışların yüzde 200’lere ulaştığını lisana getiren Aşa, birkaç özel bölge haricinde İstanbul’da 2 bin 500 Türk Lirası’nın altında konut bulunmadığını belirtti. Avrupa Yakası’nda yükselişleri bilhassa Avcılar’da başlayan dönüşümün tetiklediğine dikkat çeken Nizamettin Aşa, “Aniden gelen bu süratli talep karşılanamıyor. Örneğin öğrenci bölgesi olan Avcılar’da 4 ila 5 bin binanın kentsel dönüşümden ötürü yıkımı kelam konusu. Bu yüzden kiralarda yüzde 60-70’e varan bir artış var” diye konuştu.

Başka öğrenci bölgeleri olan Kadıköy merkez ile Bakırköy, Şişli, Beşiktaş üzere yerlerde de fiyatların misal formda yükseldiğine dikkat çeken Aşa, “Kadıköy’de Suadiye ve Göztepe üzere bölgelerde 2 yıl evvel 3 bin TL olan mesken şu anda 5-6 bin TL’den aşağı değil. 3+1’ler ise 10 bin TL’nin üstünde. Beşiktaş’da halihazırda 3 bin ile 4.500 TL aralığında bir sayıya eski mesken bulmak mümkün. Yeni konut fiyatları 5 bin TL’den başlıyor” dedi.

ANKARA’DA KİRALIK MESKEN YOK
Türkiye’nin pek çok üniversite kentindeki sorunun Ankara’da da görüldüğüne vurgu yapan Ankara Tüm Emlakçılar Meslek Odası Lideri Ahmet Rifat Uzman, “Pandeminin başında faizin düşmesiyle birlikte gayrimenkul fiyatı yükseldi. Bu yükselişle birlikte, bilhassa yatırım emelli konut alanlar amortisman müddetini kısaltmak için kira fiyatını yükselttiler” diye konuştu. Ehil, “Sonuçta burada yaşayacak olanlar bizim çocuklarımız. Ankara’da ortalama kira bedeli evvelki periyoda nazaran yüzde 50 civarında artarken, beşerler kiralık mesken bulmakta büyük zahmet çekiyor” sözlerini kullandı.

İZMİR’DE DAİRELER YÜZDE 50 ZAMLANDI
İzmir Emlak Komitecileri Odası Lideri Mesut Güleroğlu, geçtiğimiz yılki zelzeleden sonra Bornova, Bayraklı ve Karşıyaka’da hala yıkımı süren konutların bulunduğunu lisana getirerek, bu bölgelerde kiralık konut bulmakta problemler yaşandığına dikkat çekti. Üniversitelerin yüz yüze eğitime başlamasıyla bir arada öğrencilere yönelik 1+1, 2+1 kiralık meskenlerde fiyatın artış gösterdiğini aktaran Güleroğlu, şunları kaydetti:
“Pandemi periyodunda 1+1, 2+1 ve üniversite iktisadına dayalı konutlar boş kaldı. Zelzeleyle birlikte merkezden uzaklaşmak istemeyenler buralara ağır talepte bulundu. Fiyatlar arttı. Üniversitelerin açılması kararı ile öğrencilere hitap eden 1+1’lerin bin 100 TL olan kirası bin 700 TL’ye yükseldi. Bin 300-bin 500 TL düzeyindeki 2+1’lerin kiraları ise 2 bin 500-3 bin TL oldu. Mülk sahibi ise 2 yılın ziyanını karşılamaya çalışıyor”

KİRALIK DAİRE KRİZİ ANADOLU’YU DA VURDU
Bursa’da artış yüzde 75′ i geçti

Bursa Emlak Müşavirleri Odası (BEMO) Lideri Erdal Çelebi, eylül ayı prestiji ile Bursa’da bilhassa Görükle bölgesindeki emlak kesiminde hareketlilik beklediklerine vurgu yaptı. Çelebi, “İnşaat maliyetleri yüzde 50 oranında arttı. Buna bağlı olarak arsa fiyatlarının da üst gitmesi ile konut satış fiyatlarında ortalama yüzde 60 artış oldu. Natürel ki konut satış sayılarının yükselmesi kiralarda da artışa neden oldu. Bugün bir öğrenci için ortalama kiralık daire fiyatlarımız 1.750 TL civarında gözükmekte. Ancak talebin artması nedeniyle bu sayıların daha da üste gideceğini ön görmekteyiz. Pandemi öncesi bu sayılar bin ve 1.200 civarındaydı” halinde konuştu.

Antalya’da kiralık mesken bulmak sıkıntı

Turizm kenti Antalya, birebir vakitte öğrenci kenti de. Türkiye’de en fazla göç alan kentlerin başında gelen Antalya’da kiralık mesken fiyatları da daima yükseliyor. Antalya’nın her bölgesinde kiralık mesken fiyatları olağan şartlarda yüzde 40 yükseldi. Ama, üniversitelerin açılması ve yüz yüze eğitimin başlamasıyla öğrenci yoğunluğunun olduğu semtlerde artış yüzde 100’e ulaştı. Antalya Emlakçılar Odası Lider Yardımcısı Muzaffer Vurgun, kiralık mesken kalmadığının altını çizdi. Vurgun, şu açıklamalarda bulundu:

“Antalya turizm kenti olduğu için daima göç alıyor. Bunun yanında konut maliyetleri de artıyor. Kiralık daire fiyatları da buna paralel artıyor. Geçen yıl 1000 liraya kiraya verilen daire fiyatı 2 bin-2 bin 500’e veriliyor.”

Eskişehir’de mesken kiraları yüzde 40 arttı

Eskişehir Emlak Komitecileri Odası Lideri Gazi Çelik, üniversitelerin yüz yüze eğitime geçeceğinin açıklanmasının akabinde, kentteki kiralık konut fiyatlarında yüzde 40’a yakın yükseliş kaydedildiğini belirtti. Üç üniversiteye ve yaklaşık 70 bin öğrenciye mesken sahipliği yapan Eskişehir’de talebin fazla, konutun ise az olması sebebiyle fiyatların yükseldiğini aktaran Çelik, “Pandemi nedeniyle geçen yıl meskenlerin büyük kısmı boş kaldı. Kışın konutların boş kalması mesken sahipleri açısından kimi sarfiyatların oluşmasına neden oldu. Üniversitelerin yüz yüze eğitim kararıyla birlikte kiralık mesken talebinde de bir artışı yaşandı. Bu da kiralık konut fiyatlarına yansıdı. Pandemiden evvel 500 ila 600 liraya verilen konutlar bu yıl 1.000 ila 1.500 liraya yükseldi. Ayrıyeten düğün dönemi olması ve sığınmacılar nedeniyle Eskişehir’de neredeyse boş mesken kalmadı” diye konuştu.

Kayseri’de kiralar 1.000 ile 3.500 lira ortasında

Dört üniversitenin bulunduğu Kayseri’de ise hem kâfi sayıda kiralık mesken yok hem de mevcut konutların fiyatları öğrencilerin bütçesini geçen boyutlara geldi. Bu sene konut kiralarına yüzde 15-25 ortasında artırım yapılan Kayseri’de döviz cinsinden yıllık kira fiyatları de öğrencilerin zorlanmasına neden oluyor. Kentte hem öğretim devri başlangıcı hem de devlet memurlarının tayin periyodu olması sebebiyle kiralık mesken bulunmasında kasvet yaşandığına vurgu yapan Kayseri Emlakçılar Esnaf ve Sanatkarlar Odası Lideri Selim Atasoy, “Öğrencilerin bilhassa tercih ettiği Talas bölgesinde kiralar bin TL ile 3 bin 500 TL ortasında değişiyor. Maalesef gelen talebi karşılayamıyoruz” sözlerini kullandı.

Kocaeli’de kira bedelleri öğrenci bütçesini aştı

Yüz yüze eğitime başlama kararı ile bir arada Kocaeli’deki kiralık konut piyasası da hareketlendi. Üç üniversitenin bulunduğu kentte, öğrencilerin ağır talebiyle bir arada kiralık konut badiresi yaşanmaya başlandı. Kocaeli Üniversitesi’nin yer aldığı İzmit’te kiralık konutların yok denecek kadar az olduğuna dikkat çeken Kocaeli Emlakçılar Odası Lideri Alpay Hacıoğlu, problemin kentsel dönüşümün başladığı mahallelerde yaşayanların, dönüşüm mühletince bölgedeki kiralık konutlarda yaşaması sebebiyle oluştuğunu lisana getirdi. Kiralık konut bulmak isteyen öğrencilerin in de altını çizen Hacıoğlu, “Pandeminin tesiriyle, öğrenciler kalabalık ortamdan uzak durmak istediği için yurt yerine kiralık daireleri tercih ediyor. Bu yüzden kiralık mesken bulma konusunda kahır yaşanıyor” dedi.

Denizli’deki artış yüzde 30

Denizli Emlakçılar Odası Lideri Hakan Arslan, kentte satılık ve kiralık konut fiyatlarında yüzde 30’a yakın artış kaydedildiğini belirtti. Pamukkale Üniversitesi’nde 60 bine yakın öğrencinin eğitim gördüğünü vurgulayan Arslan, bu sene Denizli’de kiralık mesken bulmanın çok zorlaştığını belirtti. Arslan, şöyle konuştu:

“Tayin periyodu, üniversitenin yüz yüze eğitime başlayacak olması üzere nedenlerle kiralık konuta talep arttı. 2+1 bir dairenin kirası 1.000-1.500 lira arsında değişiyor. 2 bin 500-3 bin liraya kadar kiralanan daireler var. Üniversite yerleşkesinin bulunduğu Kınıklı bölgesinde 1+1 apartların kiraları 1.500 liraya kadar çıkıyor. Arzın talebi karşılayamaması fiyatları yükseltti.”

Diyarbakır’da kiralık konut yok

Diyarbakır Emlak Komitecileri ve Müşavirleri Derneği Lideri Mustafa Koç, “Üniversiteler açılıyor, öğrenciler gelecek. Öğretmenlerin de tayinleri çıktı. Lakin kentte kiralık daire bulmak mümkün değil. Olanların da fiyatları çok yüksek. Kayapınar tarafında kiralık daireler 2 bin 500 liradan başlıyor ve 4 binlere kadar çıkıyor” halinde konuştu. Yüzde 15 olması gereken kira artırımlarının kentte yüzde 100’e ulaştığının altını çizen Koç, şu açıklamalarda bulundu:

“Emlakçılar olarak iki aydır kiralık konut bulamıyoruz. Diyarbakır’da kiralar minimum fiyatın üzerinde. İşin sonu hoş görünmüyor. 4-5 yıldır Diyarbakır’da konut yapılmıyor. İmar çalışması yok. Arsa sahipleri yüzde 50’nin altında arsa vermiyor. Acil imar çalışmaları yapılmalı. Sorun önemli ve büyük. Öğrenciler barınma muhtaçlıklarını karşılayamazlarsa geri dönebilirler.”

Gaziantep’te 1+1 daireler 1500 TL

Gaziantep’te kiralık konut stokunda önemli sorunlar olduğuna dikkat çeken Gaziantep Tüm Emlakçılar Odası Lideri Mehmet Aytaç, “Daire fiyatları yüksek olunca beşerler kiraya vermeyi düşünmüyor. Bu yüzden stokta kiralık daire yok. Şu an öğrencilerin yaşayabileceği bölgelerde 1+1’lerde kira bin ile bin 500 lira ortasında değişiyor. 2+1’ler bin 500 ile 2 bin lira ortasında. Pandemi öncesine nazaran kiralarda yüzde 30-40 oranında bir artış oldu” diye konuştu.

Konya’da kiralar artmaya devam edecek

Konya’da üniversitelerin açılması ile kiraların artmayı sürdüreceğine vurgu yapan Konya Emlakçılar Odası Lideri Sedat Altınay, bu sene yüzde 30’a varan yükselişler kaydedildiğini belirtti. Altınay, “Kiraların artması, arz talep istikrarına bağlıdır. Çok fazla kiralık mesken arayan var. Mesken muhtaçlığı arttı. Doğal ki konut üretimi de son 3 yıldır eskisi suratında değil. Beşerler mesken bulamıyor. Buna binaen kiralık mesken fiyatları da önemli oranda artıyor. Yüz yüze eğitimin başlamasıyla birlikte de öğrenciler mesken arayışına gireceği için konutlarda külfet yaşanacak. Konya>da her semtte kiralar arttı” sözlerini kullandı.

Kütahya’da da kiralar yükselişe geçti

Üniversitelerin yüz yüze eğitime geçmesine kısa bir vakit kala Kütahya’da artan kiralık konut talebinin fiyatları da etkilediğini aktaran Tüm Teşebbüsçü Emlak Müşavirleri Derneği (TÜGEM) Vilayet Lideri İstek Kenan Uzman, arzın talebi karşılamadığına vurgu yaptı. Öğrencilerin konutlarına dönmesiyle yüzde 95’i, boş kalan 1+1 meskenlerin haricinde önemli bir düşünce yaşandığına dikkat çeken Uzman, “Tayinlerin çıkması, düğünlerin yapılmaya başlamasıyla herkes mesken arayışına girdi. Okulların açılacağı haberinin gelmesiyle dönüşler de başladı. Kiralık mesken ve boş daireler var, fakat 50 yıllık binalar olduğu için birçok vatandaşımız daha yeni ve lüks daireleri tercih ediyor” dedi. Uzman, 1+1 konut fiyatlarının 2 yıl öncesine nazaran tıpkı düzeylerde seyretmesine rağmen 2+1,3+1 ve 4+1 konutlarda fiyat artışının yüzde 15’lere ulaştığının altını çizdi.

Trabzon’daki artışlar yüzde 50′ yi buluyor

Kovid-19 salgını sebebiyle geçtiğimiz sene birçok mesken boş kalırken, bu sene üniversitelerin açılacak olmasıyla ibre bilakis döndü. Trabzon Emlakçılar ve İnşaatçılar Odası Lideri Ayhan Taflan, kiralık mesken fiyatlarının yüzde 30 ila 50 ortasında yükseliş gösterdiğini belirtti. Öğrencilerin geri dönmesi, tayinle gelenler ve evlenenlerin oluşturduğu talep karşısında konutların ederlerinden fazla fiyatlarla kiralandığına vurgu yapan Taflan, bilhassa öğrencilerden kişi başı kira istenmesine reaksiyon gösterdi.

Balıkesir’de öğrenciler meskenlere yöneldi

Balıkesir Emlakçılar Derneği eski Lideri İlhan Ay, kentte öğrenciler konutlara yöneldiği için kiraların bu sene yüzde 50 arttığına dikkat çekti. Ay, “Pandemi nedeniyle, öğrenciler yurtlar yerine konutlara yöneldiler. Yurtların kapasitesi de yetersiz olduğu için kiralar bu kadar arttı” diye konuştu. “Özellikle de üniversitelerin açılacağı katılaşınca, öğrenciler mesken kiralamaya başladı. Bilhassa 1+1’lere çok talep var” sözlerini kullanan Ay, öğrencilerin tek başlarına ya da en çok iki kişi kalmak istediklerine dikkat çekti. Buna karşılık, Balıkesir’de kiralık konut kapasitesinin de düşük kaldığına vurgu yapan Ay, “Kiralar eşyasız 1+1’ler ortamına 800-1.000 lira ortasında değişiyor. Eşyalılar, 1.200-1.500 arasında” dedi.

Changeorg’da imza kampanyası başlatıldı
Kira artırımı krizi o kadar büyüdü ki, bireylerin kendi imza kampanyalarını başlatmasına imkan sunan ve toplumsal fayda için kullanan bir platform olan Changeorg’da “Kiralara Üst Hudut Getirilsin!” başlığı ile bir imza kampanyasına start verildi. Kampanyada kiralık konut fiyatlarının son bir senede süratle arttığını, artan fiyatlar sebebiyle insanların inançlı ve sağlıklı konutlarda yaşamayı geri plana attığına dikkat çeken Kira Hareketi, yasal düzenlemeyle üst limitlerin belirlenmesini talep etti. İmza kampanyası devam ediyor.