İzmir’deki sarsıntı yargılamaları tek tek sonuçlanıyor

İzmir’de Seferihisar açıklarında 30 Ekim 2020’de meydana gelen 6.6’lık sarsıntıda bilhassa Bayraklı ve Bornova ilçelerinde birçok bina ağır hasar alırken, enkaza dönen binalarda 117 kişi hayatını yitirdi, 1034 kişi de yaralandı. Zelzelenin akabinde harekete geçen İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı, yıkılan ve ağır hasar alan binalarla ilgili soruşturma başlattı. Yürütülen geniş çaplı soruşturmalar sonucu ortalarında yıkılan binaların müteahhitleri, mimarları mühendislerinin de olduğu pek çok kuşkulu yakalanarak gözaltına alındı.

Gözaltına alınan şüphelilerden kimileri tutuklanırken, misyonlu cumhuriyet savcıları da uzmanlardan alınan uzman raporları ışığında iddianamelerini hazırladı. İlgili belediyelerden yıkılan binalara ilişkin projelerle, bilgi ve dokümanları temin eden İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı, Dokuz Eylül Üniversitesinden 3, İstanbul Teknik Üniversitesinden de 4 uzmanın sarsıntı bölgesinde yıkılan binaların enkazından numune alarak inceleme yapmalarını sağladı.

“Binaların yıkılma nedeni standartlara uygun olmayan malzeme”

Dokuz Eylül Üniversitesinde vazifeli 3 akademisyen tarafından hazırlanan ön uzman raporu ise vahim gerçeği gözler önüne serdi. Raporda, binaların yıkılma nedeninin standartlara uygun olmayan materyal ve projelendirme yanlışlarından kaynaklandığı söz edildi. Yıkılan binalarda kullanılan betonun kalitesinin çok düşük olduğu tabir edilen raporda, sorumluluğu bulunan şahıslar için somut tespitler de yapıldı.

İlk karar Yağcıoğlu davasında

Hazırlanan iddianameler, gönderilen mahkemelerce kabul edilirken, yargılama sürecinde birinci karar ise 11 kişinin hayatını kaybettiği, 7 kişinin de yaralandığı Bayraklı ilçesindeki Yağcıoğlu Apartmanı sorumlularının yargılandığı davada çıktı.

İddianamede; projelendirmedeki eksiklikler, materyal özelliklerindeki yetersizlikler, uygulama ve personellik yanlışları, imal kontrolündeki yetersizlik nedeniyle binanın yıkılmış olduğu belirtilirken, Yağcıoğlu Apartmanı müteahhidi Şerafettin Ağar ile fenni mesulü Orhan Ayber hakkında ‘bilinçli taksirle birden fazla kişinin vefatına ve yaralanmasına neden olma’ kabahatinden başka ayrı 22,5 yıl mahpus cezası istendi.

İzmir 11. Ağır Ceza Mahkemesinde yargılanan sanıklar üzerine atılı suçlamaları kabul etmezken, mahkeme heyeti, Ağar ve Ayber’i hatalı bularak sanıklara ‘bilinçli taksirle birden fazla kişinin vefatına ve yaralanmasına neden olmak’ cürmünden 12 yıl 6’şar ay mahpus cezası verdi.

Doğanlar Apartmanı davasında 3 sanığa mahpus cezası

Bayraklı ilçesinde yıkılan ve 15 kişinin ömrünü yitirdiği 12 kişinin de yaralandığı Doğanlar Apartmanı’nın sorumlusu olarak 5 sanık yargılandı. İzmir 3. Ağır Ceza Mahkemesinde yapılan yargılamada; binayı en yeterli halde yaptığını tez eden yapı müteahhidi Çetin Doğan, “Kalitesiz gereç kullanmadım” diye savunma yaptı. Mahkeme heyeti, müteahhit Çetin Doğan’a 18 yıl, statik-betonarme proje müellifi Mehmet Sedat Boyacı’ya 12 yıl, sürveyan Gündüz Uysal’a 4 yıl 5 ay 10 gün mahpus cezası verdi. Firari sanık Bedriye Işıldak’ın belgesi ise ayırıldı.

Mahkemenin 34 sayfalık gerekçeli kararında, yargılama sürecinde alınan eksper raporuna da yer verildi. Binanın, “projelendirmedeki eksiklikler, materyal özelliklerindeki yetersizlikler, uygulama ve personellik yanlışları ile imal kontrolündeki yetersizlikler” nedeniyle yıkıldığına işaret edildi. Binanın ‘1975 Sarsıntı Yönetmeliği’ tasarım kriterlerini tam olarak sağlamadığı, binanın yapı tekniğine ve ilgili mesleklerin gerektirdiği kurallara uygun yapılmadığı, plan, proje ve statik hesapların yapılmasında yanılgılarının olduğu, inşası sırasında uygun, gerekli ve kâfi gerecin kullanılmadığı ve şüphelilerin kusurlu aksiyonları sonucunda mevt ve yaralanmaların meydana geldiği kaydedildi.

Hem yapı sahibi, hem müteahhit, hem sürveyan

Bayraklı ilçesinde yıkılan ve 11 kişinin hayatını kaybettiği, 11 kişinin de yaralandığı Yılmaz Erbek Apartmanı’nın sorumluları için açılan davada da karar verildi.

İzmir 9. Ağır Ceza Mahkemesindeki yargılamada, iddianamede binanın müteahhidi olduğu söz edilen Mustafa Yılmaz, savunmasında, binanın müteahhidinin kendisi olmadığını söz ederek, “Mal sahibi olarak binanın daha sağlam olması için çaba ettim” dedi.

Yargılama sonunda mahkeme heyeti, Mustafa Yılmaz’a 15 yıl mahpus cezası verdi. İnşaat mühendisi Ali Özsoy’a 10 yıl, yapı kontrol şirketi yetkilileri Binay Bükey ve Eşref Pervis Toğulga ile fenni mesul Nurettin Bozdoğan’a farklı başka 7 yıl 6 ay mahpus cezaları verildi. Heyet, yüksek jeoloji mühendisi A.D., kooperatif üyesi A.Y., yapının fenni mesulü olarak görevlendirilen E.İ., binanın kat karşılığı imalini üstlenen kooperatifin de başkanlığını yapan K.K., kooperatif yöneticisi Z.Y. ile taban etüdü raporunda imzası bulunan inşaat mühendisi P.U.’nun beraatine hükmetti.

Mahkemenin 120 sayfalık gerekçeli kararında, yargılama süreci alınan uzman raporuna değinildi. Binanın çökme nedeninin beton basınç dayanımının (10,9 megapaskal) proje dayanımından (20 megapaskal) küçük gerçekleşmesi olduğu kanaatine varıldığı belirtildi. Kararda, “Bu dayanımın, duvarların ve perde sistemlerini büsbütün yahut kısmen ortadan kaldırılarak zayıf kat tesiri meydana getirmesinden kaynaklı olarak binadaki yatay zelzele yüklerini karşılayamaz hale getirdiği ayrıyeten düşey taşıyıcı elemanlarının temel filiz donatıları projesinde belirtilen donatılarla karşılaştırılmış olup birtakım elemanlarda bir ölçü fazla donatı birtakım elemanlarda ise bir ölçü eksik donatı bulunmaktadır” tabirlerine yer verildi.

Yılmaz’ın yetkisi olmadığı halde yapı sahibi olarak tıpkı anda yapı müteahhitliğini de üstlendiği, binaya sürveyan atamadığı, bütün alım, satım, imal ve inşaat işlerini sürveyan olarak takip ettiği vurgulandı. Kararda, Binanın ‘1975 Sarsıntı Yönetmeliği’ tasarım kriterlerini tam olarak sağlamadığı da söz edildi.

30 bireye mezar olan Emrah Apartmanı davasında tutuklu sanık kalmadı

Bayraklı ilçesindeki yıkılan ve 30 kişinin hayatını yitirdiği 8 kişinin de yaralandığı Emrah Apartmanı’nın sorumluları, İzmir 4. Ağır Ceza Mahkemesinde yargılanıyor. Zelzelenin akabinde başlatılan soruşturmada binanın müteahhidi H.U., statik-betonarme proje müellifi ve fenni mesulü T.A. ve sürveyanı Hüseyin Alım Sert gözaltına alındı. Emniyetteki süreçlerin akabinde adliyeye sevk edilen T.A., çıkarıldığı mahkemece tutuklanırken, H.U. ve Hüseyin Alım Sert ise isimli denetim kaidesiyle hür bırakıldı. Soruşturmanın akabinde şüpheliler hakkında, ‘bilinçli taksirle birden fazla insanın vefatına ve yaralanmasına neden olma’ hatasından 20 yıla kadar mahpus talebiyle dava açıldı.

Sürveyan Hüseyin Alım Sert, mahkeme devam ederken, 26 Aralık 2021’de vefat etti. Mahkeme heyeti geçen celsede, cezaevinde kaldığı mühlet ve sıhhat durumu göz önüne alarak tutuklu sanık T.A.’nın konutunu terk etmemek koşuluyla tahliyesine karar verdi. Bu kararla birlikte evrakta tutuklu sanık kalmadı.

Duruşma savcısı, temel hakkındaki mütalaasında sanıklar H.U. ve T.A.’nın ‘bilinçli taksirle birden fazla kişinin vefatına ve yaralanmasına neden olma’ hatasından farklı başka 22 yıl 5 aya kadar cezalandırılmasını talep etti.

Rıza Beyefendi Apartmanı davasında sanık sayısı 13’e yükseldi

Bayraklı ilçesinde yıkılan ve 36 kişinin hayatını yitirip, 17 kişinin de yaralandığı 8 katlı İstek Beyefendi Apartmanı davasında ise zelzelenin akabinde başlatılan soruşturma çerçevesinde 4’ü tutuklu 9 kişi hakkında, İzmir 5. Ağır Ceza Mahkemesinde “bilinçli taksirle birden fazla kişinin vefatına ve yaralanmasına neden olma” kabahatinden 20 yıla kadar mahpus cezası talebiyle dava açıldı. Yargılama müddetinde 2 sanık tahliye edildi. Yargılama evresinde İstek Beyefendi Apartmanındaki diş tabibi polikliniği sahipleri Arda H. ve Onur Y. ile daire sahipleri Selma E. ve Nadir E.’nin de belgelerinin birleştirilmesiyle sanık sayısı 13’e yükseldi.

Cumhuriyet sitesinde yargılama devam ediyor

Depremde yıkılan ve 10 kişinin yaralandığı Bayraklı ilçesindeki Cumhuriyet Sitesi C Blok ile ilgili de iddianame hazırlandı. Tutuksuz sanıklar Ege İ.’nin 1992 yılında bina yapılırken ‘fenni mesul’ ve Hüseyin Ö.’nün ‘sürveyan’, Mehmet K.’nin ise 1996’da yapılan tadilat sırasında ‘fenni mesul’ olduğu belirtildi. İddianamedeki uzman raporunda, C Blok’ta projelendirmede eksikler, gereç özelliklerinde yetersizlikler, uygulama ve personellik kusurları ile yapı kontrolünde yetersizlikler bulunduğu; binanın zelzeleye güçlü olmadığı için yıkıldığı, bu nedenle de sanıkların kusurlu oldukları belirtildi. Toplanan kanıtlar ve alınan sözlerle sanıkların ‘bilinçli taksirle birden fazla kişinin yaralanmasına neden olma’ cürmünü işledikleri, bu nedenle de başka farklı 8 aydan 4,5 yıla kadar mahpusla cezalandırılması talep edildi.

Tutuksuz sanıkların İzmir 44. Asliye Ceza Mahkemesinde yargılanmalarına devam ediliyor.

Barış Sitesi için belediye görevlilerine dava açıldı

Bayraklı ilçesindeki Barış Sitesi’nin B, C ve D blokların alt katlarının çökmesi sonucu ise 11 kişi hayatını kaybetti, 9 kişi de yaralandı. Sitenin A blokunda hasar oluşmazken, vefat ve yaralanmalardan ötürü binanın müteahhidi, fenni mesulü ve başka şüpheliler hakkında soruşturma başlatıldı lakin faillerin belirlenememesi ya da şüphelinin hayatta olmaması üzere nedenlerle dava açılamadı. Belediye vazifelileri ile ilgili belge ise Memur Kabahatleri Soruşturma Ofisine gönderildi.

Hazırlanan eksper raporlarında binaların statik, etriye, bina yer değiştirme ve zelzele yük hesaplarının 1975 tarihli Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik kararlarına uygun yapılmadığı belirtildi.

Barış Sitesi’nin, inşaat tarihi itibariyle Karşıyaka Belediyesi hudutları dahilinde olduğu belirtilirken, ruhsatların verildiği devirde belediyede şüphelilerden H.K.’nin “mimar statüsünde imar müdürü”, K.T.’nin “inşaat mühendisi statüsünde imar müdürü”, S.B.U.’nun da “müdür yardımcısı” olarak misyon yaptığı kaydedildi.

Ruhsatın düzenlenmesinde memur olarak A.İ.’nin, inşaat mühendisi olarak F.Z.’nin, mimar statüsünde şube şefi olarak da F.P.U.’nun vazife aldığı belirtilen iddianamede sanıklar H.K., K.T., S.B.U., A.İ., F.Z. ve F.P.U.’nun Türk Ceza Kanunu’nun 257/1 hususu yeterince “görevi berbata kullanma” kabahatinden farklı başka 6 aydan 2 yıla kadar cezalandırılmaları talep edildi.

İddianame, İzmir 37. Asliye Ceza Mahkemesince kabul edilerek şüpheliler hakkında dava açıldı.

Kaynak: Memurlar
Kaynak Url: https://www.memurlar.net/haber/1045446/izmir-deki-deprem-yargilamalari-tek-tek-sonuclaniyor.html