“Nasıl bir İzmir” serisi, besin ve tarım paneli ile devam etti

İzmir Büyükşehir Belediyesi İzmir Planlama Ajansı (İZPA) tarafından kentin uzun vadeli vizyonunu ve stratejilerini şekillendirmek üzere hazırlanan İzmir Vizyon 2074 Çerçeve Dokümanı çalışmaları kapsamındaki “Nasıl Bir İzmir” panel serisinin ikinci paneli, “Gıda ve Tarım” başlığı ile gerçekleşti.

İzmir Büyükşehir Belediyesi İzmir Planlama Ajansı (İZPA) tarafından kentin uzun vadeli vizyonunu ve stratejilerini şekillendirmek üzere hazırlanan İzmir Vizyon 2074 Çerçeve Evrakı için “Nasıl Bir İzmir” panel serisi devam ediyor. Toplam 8 panel ve 8 atölye çalışmasından oluşan ve Doç. Dr. Murad Tiryakioğlu moderatörlüğünde düzenlenen “Nasıl Bir İzmir” serisinin ikincisi İzQ İnovasyon Merkezi’nde gerçekleşti. Panele çok sayıda yurttaşın yanı sıra belediyelerden, meslek odalarından ve üniversitelerden temsilciler izleyici olarak katıldı.

“Beslenme ve besin güvenliği konusu büyük sorun olacak”
Gıda ve Tarım başlıklı panelin birinci konuşmacısı Boğaziçi Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gökhan Özertan, Türkiye’de besin ve tarım kesimlerini bugünkü durumunu ve geleceğini kıymetlendirdi. Her iki kesimde üretimin sürdürülebilir olması için ekonomik kaidelerin uygunluğunun kaçınılmaz bir gereklilik olduğunu belirten Özertan, “Çok fazla aktörün yer aldığı karmaşık bir yapı mevcut ve bunu yönetmek sıkıntı. Üretimin toplumsal, çevresel ve ekonomik boyutunda çok sayıda sorun mevcut. Tarım alanındaki eksiklerimizden biri üretimin nasıl daha uygun yapılacağının bilgisini üreticilerimize aktaramamak” biçiminde konuştu.

“İklim değişikliği bizi çok etkileyecek”
Özertan, sağlıklı beslenme ve besin güvenliği konusunda gelecekte insanlığı büyük meselelerin beklediğine işaret ederek şunları söyledi:
“İklim değişikliği bizi varsayım ettiğimizden daha fazla etkileyecek. Hayvanlar ve bitkiler iklim değişikliği ile gerilim altına giriyor. Şu an tesirlerini yaşamaya başladık. İklim değişikliğinin kaynağı son 200 yıllık ekonomik faaliyetlerimiz. Türkiye’de her şeyi kısa vadeli düşünüyor ve planlıyoruz. Yaraları tedavi etmektense pansuman yapıyoruz. Bu nedenle 1960’lardaki sorunları 2024’te teğe bir yaşamaya devam ediyoruz. Kısa vadeli amaçlardan orta vadeli maksatlara geçmemiz gerekiyor. Tarım alanında üretici yaşlanıyor, eğitim düzeyleri düşük, finansal ve teknoloji okuryazarlıkları düşük, işini daha güzel yapabilmeye yönelik yatırımlar düşük. İşin ekonomik ve politik boyutu kıymetli ancak 2074’ü nasıl tasarlarsanız tasarlayın toplumsal ve ekolojik boyut da çok kıymetli.”

“Önemli olan yerelde siyaset yapabilmek, yerelleşebilmek”
Özertan’ın akabinde kelam alan İzmir İktisat Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Derya Nizam da, İzmir’de tarım ve besin alanındaki coğrafik işaretlemeler, mahallileşme ve kooperatifleşme üzerinde durdu. Konuşmasında, coğrafik işaretlemelerin birçoklarının bir sertifika evrakı olmaktan öteye gidemediğine dikkat çeken Nizam, “Coğrafi işaretlemeler fakat bir örgütlenme ve bir müdafaa modeli içerisinde gelişebilirse manalı toplumsal çıktıları olabiliyor. Bu bir markalaşma problemi değil, bir muhafaza meselesi” diye konuştu. Nizam, tarım endüstriyelleşirken coğrafyanın besin eserleri üzerindeki tesirinin değiştiği bir periyotta yaşadığımızı belirterek kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Tarımdaki endüstriyelleşme birçok toplumsal ekonomik ve ekolojik sorunu beraberinde getirdi. Endüstriyelleşmeye geç kalmış bölgeler lokal kaynaklarını koruyabiliyorlar. Post-endüstriyel devirde yine revaçta olan mahallileşme temelinde, lokal eserleri ile rant iktisadında yer almak istiyorlar. Türkiye’de bölgesel eşitsizlikleri artıran bir besin sistemi var, yerelleşmeyi bu bağlamda tartışmalıyız. Kimi bölgeler sanayileşmiş, kimi bölgeler ise geç kalmış; buradan doğan mahallî bedellerle ve eserlerle ilgili bir farklılık var. Yurt dışında ulusal seviyede standardizasyon mevcut. Fakat Türkiye’de küçük ölçekli üretim modeli kurgulanıyor. Kıymetli olan yerelde siyaset yapabilmek, yerelleşebilmek, kooperatifleşmek, kolektif bir şuur kurabilmek, aksiyon kurabilmek. Tarım özel kesime bırakılmayacak kadar kıymetli ama bunun için tarım bölümünün ekonomik olarak vazgeçilemeyen bir dal olmaya devam etmesi gerekiyor.”

Türkiye’de zımnî açlık var
Panelin son konuşmacısı Sabancı Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Zafer Yenal, ziraî üretim-gastronomi bağına dikkat çekti. Yenal, besin garantisi ve egemenliği sıkıntılarının giderek ehemmiyet kazanacağını lisana getirerek kelamlarını şöyle sürdürdü:
“İzmir, tarım sıkıntısına kafayı takmış bir kent, bu alandaki çalışmalar uzun devirli ve örgütlenerek yapılmış. Takas şenlikleri, karakılçık buğdayının yaşatılması bunun örnekleri. İzmir’in kıssası, kurumsallaşma ile oluşmuş bir kıssa ve kentin bu açıdan avantajları var. Ancak bahsettiğim öykü sallantıda. Zira 15-20 sene içerisinde global ısınmanın tesiriyle İzmir’de yağışlar yarı yarıya azalacak. Bu durumda biz hangi metotlarla neyin üretimini nasıl yapacağız? Yağmuru nasıl toplayacağız? Uzun erimli düşünmeliyiz. Dünya Sıhhat Örgütü’ne nazaran şu anda beslenmeye bağlı sıhhat sorunları Türkiye’de orta seviyede. Karbonhidrat yüklü besleniliyor fakat yenilen ekmekte bile durum parlak değil. Buğdayın içindeki mikro elementlerin eksikliğinden ötürü zımnî açlık var. Böylesi temel meselelere tahliller üretmemiz koşul.”
Panel, konuşmaların akabinde soru-cevap kısmı ile sona erdi.

Panel serisi devam ediyor
İzmir Büyükşehir Belediyesi İzmir Planlama Ajansı tarafından kurgulanan “Nasıl Bir İzmir” çalışması, iki haftada bir tüm İzmirlilerin iştirakine açık olarak gerçekleşecek paneller ve bunları takip eden atölye çalışmaları ile devam edecek. Çalışmanın, Vizyon 2074 Çerçeve Belgesi’ne değerli çıktılar sağlaması bekleniyor.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı