Türkiye’de çoğunluk inek sütü tercih ediyor

Ülkemizdeki yaygın ve yanlış algının tersine, süt yalnızca çocuklar için değil yetişkinler için de epey kıymetli bir besin kaynağı. Süt ve süt eserleri, her yaşta muhtaçlık duyulan kalsiyumu sağlar. Ayrıyeten gelişim çağındaki çocuklar ve gençler için güçlü kasların oluşması açısından da vazgeçilmez. Sütün küçük yaşlarda büyüme ve gelişmeyi desteklerken diş çürüklerini de önlediğinden bahseden Anadolu Sıhhat Merkezi Hastanesi’nden Beslenme ve Diyet Uzmanı Derya Eren, “Yetişkinlerdeki süt tüketimi ise kemik erimesini tedbire yahut ilerlemesini durdurma manasında çok değerli. Günlük ülkü süt tüketimi yetişkinlerde 400 ml yani 2 porsiyon; çocuklar, ergenler, emzikliler ve menopoz sonrası bayanlarda ise 600-800 ml yani 3-4 porsiyon biçiminde olmalı” dedi. 

Türkiye’de süt tüketim alışkanlıkları, klasik tercihler ve çağdaş beslenme eğilimleri ortasında çeşitlilik gösteriyor. Araştırmalara nazaran Türk halkının yüzde 83,9’unun inek sütü tercih ettiğini açıklayan Anadolu Sıhhat Merkezi Hastanesi’nden Beslenme ve Diyet Uzmanı Derya Eren, “Aynı araştırmaya göre ülkemizdeki bitkisel süt tüketimi yüzde 7,8 oranında. Üniversite öğrencileri ortasında yapılan bir diğer araştırmada, iştirakçilerin yüzde 59,1’i süt içme alışkanlığını 0-6 yaş periyodunda kazandığını belirtirken, yüzde 44,5’i üniversite hayatının süt ve süt eserleri tercihlerini azalttığını tabir ediyor. Tüm bu datalar ışığında süt tüketiminin yaş, eğitim seviyesi ve ömür usulü üzere faktörlerden etkilendiğini söyleyebiliriz” biçiminde konuştu. 

UHT sütlerin raf ömrü daha uzun

Sütün, patojen mikroorganizmalardan arındırılırken tıpkı vakitte besin pahasının korunabilmesi için memleketler arası normlarda kabul gören pastörizasyon ve UHT üzere ısıl süreçler uygulandığını lisana getiren Beslenme ve Diyet Uzmanı Derya Eren, “Pastörize sütler, çiğ sütlerin özel tesislerde ve aygıtlarda 12-16 saniye boyunca 72-80 derecede ısıtılıp soğutulmasıyla elde edilir ve raf ömürleri 3 ile 10 gün ortasında değişir. Bu süreç çiğ sütün, insan sıhhatine ziyanlı organizmalardan temizlenmesini sağlar. UHT süreçlerde ise derece 35-150’lere yükselir ve ısıtma soğutma müddeti 2-6 saniyeye düşer. UHT sütlerin raf ömürleri daha uzundur, oda ısısında ambalajı hiç açılmadan 4 ay saklanabilir. Paketi açılan sütlerin ise buzdolabında en fazla 3 gün koruma edilebileceği bilinmeli” dedi.

Şişkinlik laktoz toleransı belirtisi olabilir

Süt şekeri olarak bilinen laktozun glikoz ve galaktozdan oluştuğunu, laktozun süt ve süt eserlerinin ana karbonhidratı olduğunu söz eden Derya Eren, “İnce bağırsaklarımızda bu şekeri sindiren laktaz enzimi üretilir. Bu enzim, parçalayarak şekerin beden tarafından emilmesini sağlar. Bedenimizde bu enzim yeteri ölçüde bulunmazsa laktoz emilmez ve sindirim sağlanamaz. Sindirilemeyen laktoz ise kalın bağırsağa geçerek burada bakteriler tarafından fermente olur ve gaz, şişkinlik, kramp, mide bulantısı, ishal ve çocuklarda kilo kaybına yol açar. Laktoz intoleransı olarak isimlendirilen bu duruma karşı alınabilecek tedbir, laktoz içeren besinlerin beslenme planından azaltılması ya da gerekli durumlarda büsbütün çıkarılmasıdır. Laktoz içeren ve sık tüketilen besinler; süt, yoğurt, ayran, peynir olarak sıralanabilir. Laktoz intoleransı olan şahıslar kalsiyum gereksinimlerini laktozsuz süt ve yoğurt çeşitlerinden ya da soya, badem üzere bitki bazlı süt eserlerinden karşılayabilir. Süt içermeyen lakin kalsiyumdan güçlü besinlere ise; sardalya, badem, keten tohumu, ıspanak, semizotu, brokoli, marul ve barbunya örnek verilebilir” dedi.

Bitkisel süt eserleri popülerleşiyor

Laktoz intoleransına sahip şahıslar için bitki bazlı süt eserlerinin yeterli bir alternatif olduğunu vurgulayan Eren, “Badem, soya, yulaf, pirinç üzere bitkisel kaynaklardan elde edilen süt eserleri laktoz içermez, çoklukla kolesterol oranları düşüktür ve vegan beslenmeye uygundur. İnek sütüne nazaran daha az protein içerirler buna rağmen kalsiyum, D vitamini ve B12 ile zenginleştirilmiş çeşitleri tercih edilebilir. Buradaki kıymetli nokta, eserin şeker eği yahut katkı unsuru içermemesidir. Bu denetimin sağlanabilmesi için de etiket okuma alışkanlığı şart” dedi. 

Beslenme ve Diyet Uzmanı Derya Eren, sütün en değerli 5 yararını sıraladı:

1. Kalsiyum ve D vitamini açısından zengindir, kemik ve diş sıhhatini olumlu istikamette tesirler.
2. İçerdiği yüksek kaliteli protein sayesinde kas gelişimine katkı sağlar.
3. B12 ve riboflavin üzere B vitaminleri sayesinde güç üretimine yardımcı olur.
4. İçeriğindeki çinko ve selenyum üzere minerallerle bağışıklık sistemi güçlendirir.
5. Özellikle yoğurt ve kefir üzere fermente süt eserleri probiyotik içeriğiyle sindirim sistemini düzenler, bağışıklığı destekler.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı