Şiddeti olağanlaştıran meskenler, zorba çocuklar yetiştiriyor!

Üsküdar Üniversitesi NP Etiler Tıp Merkezi Çocuk ve Ergen Psikiyatri Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Melek Beğenilen Luş, akran zorbalığının nedenleri, çocuklar üzerindeki ruhsal ve fizikî tesirleri ile bu duruma karşı ailelerin, öğretmenlerin ve okulların nasıl bir yaklaşım sergilemesi gerektiği hakkında bilgi verdi.

Şiddetin onaylandığı ailelerde yaşayan çocuk, daha kolay zorbalık yapar

Sistematik bir biçimde, yalnızca bir kez ile mahsus olmayan, yaşıtların birbirine yaptığı zorbalığın çeşitli cinsleri olduğunu tabir eden Dr. Öğr. Üyesi Melek Beğenilen Luş, “En sık görüleni fizikî zorbalık lakin bunun yanında toplumsal zorbalık dediğimiz sözel zorbalık da var. İnternetin hayatımıza girmesiyle birlikte başkalarına göre daha yeni bir kavram olarak siber zorbalık dediğimiz bir tipi de var.” dedi.

Çocukların neden zorba olduğuna açıklık getiren Luş, “En sık görünen sebepler ortasında dürtüsellik geliyor. Bu çocuklar çok dürtüsel, hatta tahminen tedavi edilmemiş hiperaktivite ve dikkat eksikliği üzere biyolojik birtakım yatkınlıklara sahip olan çocuklar olabilirler. Bu durum ailesinde birtakım şiddet içerikli olaylara şahit olan çocuklarda da görülebilir. Küçüklükten beri şiddetin onaylandığı ailelerde yaşayan bir çocuk, başkalarına göre daha kolay zorbalık yapacaktır.” halinde konuştu.

Travma devam ettiği için çocuk da devamlı kurban rolünde kalıyor 

Akran zorbalığına maruz kalan çocukların yaşla birlikte değişen formda en sık endişe, tasa, anksiyete bozukluğu üzere belirtiler gösterdiğini söz eden Dr. Öğr. Üyesi Melek Beğenilen Luş, “Okula gitmek istememek, ders muvaffakiyetinde düşüş, mide bulantısı, baş ağrısı üzere fizikî belirtiler ile bedendeki bir ekip izler fizikî bir akına uğradığının belirtisi olabilir.” dedi.

Ailelerin dikkat etmesi gereken durumlara da değinen Luş, şunları söyledi:

“Zorbalığa uğrayan çocuklarda bu tip belirtiler çok sık görülüyor. Aileler bunlara çok dikkat etmeli. Alışılmış daha sonra öz pahanın kaybı, çocuğun kendi benlik algısında değişiklik de görülebiliyor. Zira bu süregiden bir durum, yani travma devam ettiği için çocuk da devamlı kurban rolünde kalıyor. Bu da hem öz benlik saygısında azalma hem de onun üzerine eklenen ağır depresyonlar ve çeşitli psikiyatrik bozukluklar görülmesine neden olabiliyor.”

Çocuk tek başına bir şey yapamadığında ailenin ve öğretmenin devreye girmesi önemli

Çocukların akran zorbalığı ile nasıl baş edebileceğinden bahseden Dr. Öğr. Üyesi Melek Beğenilen Luş, “Çocuğu tek bir birey olarak görmüyoruz, çocuk tek başına pek bir şey yapamayabilir.” dedi.

Çocukların bu durumu öğretmenlerine ve ailelerine söyleyemeyeceğini, kendi başlarına da çözemediklerinde bir çıkmaza girmiş hissedeceklerini vurgulayan Luş, “Buradan çıkmanın tek yolunun zorbanın isteklerini yapmak olduğunu düşünebilirler. Çocuk tek başına bir şey yapamadığında ailenin ve öğretmenin bunun farkına vararak devreye girmesi değerli. Zira çocuk söyleyemeyeceği için ailenin yaklaşımı, öğretmenlerin ve okulun yaklaşımı aslında durumu anlatması için bir yer hazırlama halinde olur. Çocuk bunu anlattıktan ve olay ortaya çıktıktan sonra ki yaklaşımlar da tekrar çocuğun lehine olmalı. Destekleyici olmak ve katiyetle çocuğu suçlamamak gerekir. ‘Sen de bir şey mi yaptın ki sana geldi vurdu?’ dememek lazım. Okulun devreye girmesi ve bilhassa fizikî bir durum varsa bunu durdurması çocuğun kendini inançta hissetmesi açısından çok değerli. Şayet çocuk inançta hissetmeye başlarsa, o vakit kendisi bununla baş etme adımını atar.”

Ebeveynler de yardım almayı öğrenmeli

Zorbalık yapan çocuğun ebeveynlerinin, zorbalığın tedavi edilmesi gereken bir durum olduğunu kabullenmesinin değerli olduğuna dikkat çeken Dr. Öğr. Üyesi Melek Beğenilen Luş, “Dürtüselliğin çok kolay bir şey olmadığını belirtmek gerekir. Ebeveynler yardım almayı öğrenmeli, yardım almaktan çekinmemeli. Zira kendi kendilerine çözemeyecekleri bir durum.” dedi. 

Akran zorbalığının önlenmesinin en tesirli yolunun eğitim olduğunu kaydeden Luş, kelamlarını şöyle tamamladı:

“Bu işin okullarda bilhassa çok küçük yaşlardan itibaren çocuklara anlatılması, çocukların velilerinin, anne babalarının eğitilmesi, öğretmenlerin eğitilmesi yani bu işin farkına varmaları, bununla nasıl başa çıkacaklarını öğrenmeleri, ondan sonra da çabucak müdahale etmeleri yoluyla lakin engellenebilir.”

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı