Üniversite gençliğinin müzik karnesi belirli oldu!

Üsküdar Üniversitesi’nin 72 üniversiteden 469 öğrenciyle gerçekleştirdiği kapsamlı araştırma, Türkiye’deki gençlerin müzikle olan münasebetine dair çarpıcı bir gerçeği ortaya koydu. Gençler müziği bir hayat usulü olarak benimserken, enstrüman çalmaya ve müzik üretmeye aralıklı duruyor.

Üsküdar Üniversitesi Sosyoloji Kısmı öğretim üyesi Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı ve sosyolog Melike Demir’in yürüttüğü çalışma, gençlerin müziği “tüketici” olarak sevdiğini lakin “üretici” olmaktan uzak kaldığını gözler önüne serdi.

Katılımcıların yüzde 71,3’ü rastgele bir enstrüman çalmıyor

72 üniversiteden 469 öğrencinin iştirakiyle gerçekleştirilen çalışmada, iştirakçilerin en çok tercih ettiği Türkçe müzik tipleri ortasında pop, rock ve rap; yabancı müzikte ise Batı popu, rock, klasik müzik, tekno ve caz öne çıkıyor. Bu tercihler, gençlerin hem mahallî hem de global müzik kültürüne açık bir biçimde yöneldiğini gösteriyor. Bununla birlikte, bilgiler öğrencilerin müziğe olan ağır ilgilerine karşın, bu ilginin uygulamaya yansımadığını ortaya koyuyor. İştirakçilerin yüzde 71,3’ü rastgele bir enstrüman çalmadığını, yüzde 63,7’si ise rastgele bir müzik eğitimi almadığını belirtti.

Araştırmanın yolu ve demografik bulgular

Toplam 32 sorudan oluşan araştırmaya katılanların değerli bir kısmı İstanbul ve Ankara üzere büyükşehirlerdeki devlet ve vakıf üniversitelerinde eğitim görüyor. Bunun yanı sıra İzmir, Kırklareli, Kocaeli, Sakarya, Muş ve Rize üzere farklı coğrafik bölgelerden üniversite öğrencileri de araştırmaya dâhil edilirken, öğrencilerin yüzde 44,2’si metropolde yaşadığını belirtirken, yüzde 38,8’i büyükşehirde ikamet ettiğini tabir etti.

Cinsiyet dağılımı açısından değerlendirildiğinde, iştirakçilerin yüzde 66,2’sini bayanlar, yüzde 33,8’ini ise erkekler oluşturuyor.

Her 10 şahıstan 9’u her gün dinliyor!

Araştırma sonuçları, müziğin öğrencilerin günlük hayatında vazgeçilmez bir yer edindiğini ortaya koyuyor. İştirakçilere yöneltilen “Gün içinde ne sıklıkla müzik dinlersiniz?” sorusuna verilen cevaplar, müziğin artık yalnızca bir hobi değil, bir hayat şekli haline geldiğini gösterdi. Bilgilere nazaran; iştirakçilerin sadece yüzde 1,4’ü hiç müzik dinlemediğini belirtti. Yüzde 22,5’i gününün büyük bir kısmını müzik dinleyerek geçirdiğini tabir ederken, yüzde 19,5’i günde ortalama 1 saat, yüzde 20,9’u 2 saat, yüzde 11,1’i ise 3 saat müzik dinlediğini söyledi. Hatta yüzde 5,4’lük bir kesim günde 5 saatten fazla müzik dinliyor.

Dijitalde cep telefonu birinci sırada!

Gençler, müziğe en çok cep telefonları (yüzde 40,9) üzerinden, kendi hazırladıkları çalma listeleriyle veya YouTube (yüzde 28,3) ve Spotify (yüzde 17,7) gibi platformlar aracılığıyla ulaşıyor.

Araştırma kapsamında elde edilen bilgiler, iştirakçilerin yüzde 52,6’sının müzik dinlemek için özel bir ortam seçmediğini ortaya koydu. Yalnız bir ortamda kulaklıkla müzik dinlemeyi tercih edenler yüzde 17,6’yı oluştururken, yalnız bir ortamda hoparlör ile müzik dinlemeyi tercih edenlerin sayısı yüzde 13,6 olarak tespit edildi. İştirakçiler ortasında kalabalık ortamda kulaklıkla müzik dinleyenler ise yüzde 10,3’ü oluşturdu.

Öğrencilerin hangi his durumunda müziği tercih ettiklerine ait bilgiler, büyük çoğunluğun (yüzde 81,3) çeşitli ruh haline nazaran müzik dinlediğini ortaya koydu. Bunun dışında iştirakçilerin yüzde 8,9’u müziği bilhassa rahat olduğu vakitlerde tercih ederken, daha küçük bir küme da müziği memnun, sonlu ya da sıkkın olduğu vakitlerde dinlediğini belirtti.

Ders çalışırken, uykuda da dinliyorlar! 

Araştırma bulguları, iştirakçilerin yüzde 66,4’ünün ders çalışırken yahut farklı bir iş yaparken müzik dinlediğini öne sürerken, yüzde 27,9’unun da müzik dinlemediğini ortaya koyuyor. Günün hangi vakti müzik dinlendiğine ait soruda ise iştirakçilerin yüzde 57,5’i günün bütün vakti müzik dinlediğini belirtti. Daha çok akşam saatlerinde müzik dinlediğini belirtenlerin oranı yüzde 16,5 iken daha çok sabah saatlerinde müzik dinleyenlerin oranının yüzde 8,4 olduğu ortaya koyuldu. Araştırmanın bir öteki bulgusu ise iştirakçilerin yüzde 51,8’inin birtakım geceler müzikle uyuduğu tarafında. Geceleri müzik olmadan uyuyanların oranı yüzde 34,4 iken, müzik dinleyerek uyuya kalanların yüzde 13,8 olduğu tespit edildi.

Müzik cümbüşten öte, hislerin anahtarı

Araştırma bulguları üniversiteli gençler için müzik sırf bir art plan sesi değil; hislerin lisanı, kimliğin aynası ve iç dünyayla kurulan en güçlü bağ olduğunu gözler önüne seriyor: İştirakçilerin yüzde 35,1’i, müziği “duygu yoğunluğu” ile özdeşleştiriyor. Yüzde 18,2’si müziği “bir ömür tarzı” olarak tanımlarken, yüzde 17,1’i için müzik bir “eğlence” aracı. Yüzde 12,5’lik bir kesim için müzik, “dinlenme ve gevşeme” manası taşıyor. Yüzde 8,4 ise müziği direkt “huzur” ile ilişkilendiriyor.

“Her cinsten müzik dinlerim” diyenlerin oranı yüzde 50’nin üzerinde!

Araştırma sonuçları, gençlerin belli çeşitlere sıkışmadığını; hem Türkçe hem de yabancı müzikte geniş bir yelpazeyi benimsediğini gözler önüne seriyor. İştirakçilerin yüzde 17,1’i pop dinlemeyi tercih ederken, rock müziğini tercih edenlerin oranı yüzde 10 olarak belirlendi. Rap (yüzde 4,6), Türk sanat müziği (yüzde 4,1) ve Türk halk müziği (yüzde 3) üzere cinsler ise daha düşük oranda temsil edildi. Türkçe müzik dinlemediğini belirtenlerin oranı da (yüzde 3) epey düşük seviyede kaldı. Yabancı müzik tercihlerinde ise Batı pop müziği yüzde 36,9 ile birinci sırada yer aldı. Bunu Batı rock müziği (yüzde 10,8) ve Batı klasik müziği (yüzde 8,7) takip etti. Jazz ve tekno müzik cinsleri hudutlu dinleyici kitlesine sahipken, Batı müziği dinlemediğini belirtenlerin oranı yüzde 20,6 ile dikkat çekti. Bilgiler üniversite gençlerinin hem Türkçe hem yabancı müzikte çeşitliliğe açık olduğunu, ama kişisel beğeni farklarıyla kimi tiplerin öne çıktığını ortaya koydu.

Gençlerin kulaklarında kim var?

Yapılan araştırma, Türkiye’nin ve dünyanın müzik sahnesinden hem efsaneleşmiş hem de yeni isimlerin gençlerin kalbinde yer ettiğini ortaya koyuyor. En çok sevilen Türk sanatkarlar ortasında Sezen Aksu, Cem Karaca, Barış Manço, Teoman, Mabel Matiz üzere isimler öne çıkarken; yabancı sanatkarlarda ise Adele, Lana Del Rey, Rihanna, The Weeknd üzere isimlerin tercih edildiği görüldü

Enstrümanla temas yok denecek kadar az

Araştırma bulguları gençlerin müziği ağır biçimde tükettiğini lakin üretim sürecine sonlu seviyede katıldığını ortaya koyuyor. İştirakçilerin tam yüzde 80,2’si rastgele bir enstrüman çalmadığını belirtti.  Katılımcıların büyük kısmının (yüzde 71,3) rastgele bir enstrüman çalmadığı istikametinde bilgi verdi. Araştırma, iştirakçiler ortasında enstrüman kullananların ise gitar (yüzde 7,6), piyano (yüzde 4,1) ve saz (yüzde 1,1) üzere enstrümanlara yöneldiğini gösteriyor.

Katılımcılar ortasında daha evvel hiçbir enstrüman eğitimi almayanlar yüzde 63,7 ile daha yaygınken, daha evvel müzik okulunda/kursunda eğitim alanlar yüzde 14,1, özel ders alanlar ise yüzde 10 olarak tespit edildi. Yüzde 7,3’lük bir kısım ise kendi emekleriyle enstrüman çalmayı öğrendiğini belirtti.

Gençler arkadaşlarıyla müziğe yakın, aileleriyle uzak

Araştırma dataları, üniversite öğrencilerinin müziği daha çok arkadaş etrafıyla paylaşırken, aile ortamında bu etkileşimin epeyce sonlu kaldığını gösteriyor. İştirakçilerin yüzde 34,4’ü arkadaşlarıyla yılda birkaç defa müzik aktifliklerine katıldığını belirtirken, bu etkinliklere sık sık gidenlerin oranı yüzde 17,3’te kaldı. Buna karşılık, ailesiyle birlikte yılda birkaç sefer aktifliğe gidenlerin oranı yüzde 8,4, sık gidenlerin oranı ise sırf yüzde 1,9 üzere epeyce düşük bir düzeyde. Öğrencilerin yüzde 32,2’i hiçbir müzik aktifliğine katılmadığını söz etti.

“Ailenizle birlikte söylediğiniz bir müzik var mı?” sorusuna yalnızca yüzde 38,9’u “evet” cevabını verirken, yüzde 59’u aile içinde bu türlü bir müzik paylaşımının hiç yaşanmadığını söyledi

Gençler Türk dünyası ezgilerine kapı aralıyor

Araştırma bulguları, gençlerin yalnızca batıya değil, Türk dünyasının güçlü melodilerine de kulak verdiğini ortaya koyuyor. Öğrencilerin yüzde 44,7’si Türk Cumhuriyetlerine ilişkin müzikleri dinlediğini belirtirken, yüzde 34,1’lik bir kesim bu müziklerle evvelce karşılaştığını ancak bunun farkında olmadığını söz ediyor. “Türk Cumhuriyetlerinden en çok hangi ülkenin sanatkarlarını dinliyorsunuz?” sorusuna verilen karşılıklar incelendiğinde, Azerbaycanlı sanatkarların başka ülkelere kıyasla daha fazla ilgi gördüğü anlaşılmaktadır. İştirakçilerin yüzde 36’sı Azerbaycan kökenli sanatkarları dinlediklerini belirtirken, Kazakistan (yüzde 5,1), Özbekistan (yüzde 2,2) ve Kırgızistan (yüzde 1,6) kökenli sanatkarlar daha sonlu bir dinleyici kitlesine ulaşabiliyor.

Gençlerin en çok dinledikleri sanatkarlar ortasında Azerbaycan’ın ünlü ses sanatkarları Raşid Behbudov ve Şevket Alekberova ile Kazakistan’dan güçlü sesiyle dünya çapında ün kazanan Dimash Kudaibergen öne çıkıyor.

Türk toplumunun müzik kültürüne dair algı ne?

Araştırma kapsamında iştirakçilere yöneltilen “Sizce Türk toplumunun müzik kültürü ne seviyede?” sorusu, gençlerin bu alandaki öznel değerlendirmelerine ışık tuttu. İştirakçilerin yüzde 60,7’si müzik kültürünün orta düzeyde olduğunu tabir ederken; bu bulgu, müziğin gündelik hayatta yaygın biçimde tüketildiğini fakat kültürel derinlik ve bilgi birikimi açısından hudutlu kaldığını gösteriyor. Toplumun müzik kültürünü yüksek seviyede bulanların oranı yüzde 20,9 iken, bu oran Türkiye’de müzikle ilgili olumlu bir genel algının hala varlığını sürdürdüğüne işaret ediyor.

Gençler daha çok tüketici pozisyonunda kalıyor

Üsküdar Üniversitesi Sosyoloji Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, üniversite gençliğinin müzikle olan bağına dair değerlendirmede bulundu.

Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, gençlerin müzikle çok katmanlı ve dinamik bir ilgi kurduğunu belirterek, “Gençler, müzik tercihlerini ferdi his durumları ve toplumsal bağlamlara nazaran çeşitlendirerek, müziği kimlik oluşumunda kıymetli bir kültürel alan olarak benimsemektedir. Dijitalleşme ile birlikte, gençler müzikle yalnızca dinleyici olarak değil, toplumsal medya ve dijital platformlar aracılığıyla faal etkileşimde bulunan iştirakçiler haline gelmiştir. Lakin, müzik üretimi ve enstrüman çalma oranlarının düşük olması, gençlerin daha çok tüketici pozisyonunda kaldığını ortaya koymaktadır.” dedi.

Müzik yalnızca sanat değil, ruh sıhhati ve toplumsal barışın da teminatı

Gençlerin müzikle olan münasebetini dinleyici konumundan üretici konumuna taşımanın ehemmiyetini vurgulayan Prof. Dr. Süleymanlı, “Bu doğrultuda, ilkokuldan itibaren eğitim kurumlarının ve mahallî idarelerin gençlerin yaratıcı iştirakini teşvik edecek stratejiler geliştirmesi ehemmiyet arz etmektedir. Müzik eğitiminin tüm toplumsal kısımların erişimine açık olacak halde yaygınlaştırılması ve ailelerin bu sürece aktif biçimde iştirakinin sağlanması, gençlerin müzikle daha derinlikli ve üretken bir bağ kurmalarını destekleyecek esas stratejik adımlar ortasında yer almaktadır. Bu cins bütüncül bir yaklaşım, gençlerin müzikle olan alakasını derinleştirerek onları daha üretken ve paylaşımcı bireyler olarak destekleyecektir. Öte yandan, sanat ve müzik kültürünün gelişmiş olduğu bireylerin, duygusal sözlerini sağlıklı yollarla ortaya koyabilmeleri sayesinde daha yaratıcı ve üretken oldukları vurgulanmalıdır. Bu bireyler, ruh sıhhatini destekleyen bu çeşit kültürel faaliyetler aracılığıyla gerilim ve öfke üzere olumsuz hislerle daha aktif biçimde başa çıkabilmekte; bu da şiddet üzere riskli davranışlardan uzak durmalarına katkı sağlamaktadır. Münasebetiyle, sanat ve müzik kültürü sadece ferdî gelişimi desteklemekle kalmamakta, tıpkı vakitte toplumsal ahengin ve barışın inşasında da değerli bir rol üstlenmektedir.” biçiminde kelamlarını tamamladı.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı