Yapay zekâ ile triyaj verimliliğini artıracak bir sistem geliştirilecek

Ege Üniversitesi Atatürk Sıhhat Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Müdürü Prof. Dr. Ali Ekşi’nin yürütücülüğünü yaptığı  “Kitlesel Olaylarda Triyaj Verimliliğinin Artırılması için Sensör Ağları ve Yapay Zekâ Kullanımı” başlıklı proje Türkiye Sıhhat Enstitüleri Başkanlığı (TÜSEB) 2025 Yılı B Kümesi Ar-Ge Proje Daveti kapsamında desteklenmeye uygun bulundu.

Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, Proje yürütücüsü Prof. Dr. Ali Ekşi’yi tebrik ederek muvaffakiyetler diledi. Rektör Prof. Dr. Budak, “Tam akredite, öğrenci odaklı, sıhhat temalı araştırma üniversitemiz bilim insanları sıhhat bilimleri ve teknolojileri temalı, yenilikçi, muhtaçlık odaklı ve eser geliştirmeye yönelik stratejik araştırma geliştirme projeleri üretmeye devam ediyor.  Prof. Dr. Ali Ekşi ve Takımı tarafından doğal yahut beşeri afetlerde yaşanabilecek kitlesel yaralanma durumlarında triyaj verimliliğini artırmak gayesiyle sensör ağları ve yapay zekâ teknolojilerini kullanan bir sistem geliştirilme hedefleniyor. Üniversitemiz araştırmacıları tarafından geliştirilecek sistem ile afetler başta olmak üzere kitlesel hasar oluşturan olaylarda acil sıhhat hizmeti sunumunun suratını ve aktifliğinin arttırılması mümkün olacak, daha fazla insan hayatının kurtarılmasına katkı sağlanacak. İnsan ve toplum sıhhatini yakından ilgilendiren yenilikçi projeleri münasebetiyle takımımızı tebrik ediyor, muvaffakiyetlerinin devamını diliyorum” dedi.

“Daha fazla hayat kurtarılacak”

Proje hakkında bilgi veren Prof. Dr. Ali Ekşi, “Başta afetler, büyük yangınlar, taşkınlar, endüstriyel kazalar olmak üzere, kitlesel hasar oluşturan olayların görülme sıklıkları ve hasar boyutları dünya genelinde her geçen yıl artmaktadır. Kitlesel olayların idaresinde en kıymetli ögelerden birisi acil tıbbi tedavi bekleyen yaralılara süratli ve tesirli acil sıhhat hizmetinin sunulmasıdır. Kitlesel olayların birinci saatlerinde hasar boyutunun büyüklüğü karşısında müdahale kapasitesi yetersiz kalabilir. Bu durumda daha fazla hayat kurtarılması gayesiyle yaralıların öncelik sırasına nazaran sınıflandırılması ve kıt kaynakların genelin faydasına olacak halde kullanılması için triyaj prosedürleri uygulanır” dedi.

“Öncelikli müdahale sırası daha uygun planlanacak”

Teknolojiden daha fazla yararlanılarak, triyaj uygulamalarının aktifliğinin arttırılmasını mümkün olduğunu söyleyen Prof. Dr. Ali Ekşi, “Triyaj, trafik kazalarından endüstriyel kazalara, büyük yangınlardan terör akınlarına kadar çoklu yaralanmaların olduğu tüm olaylarda acil sıhhat hizmetleri sunumunun aktifliğini arttırmak ismine tüm acil sıhhat sistemleri tarafından kullanılmakta. Fakat kitlesel olayların kaotik ortamı, acil sıhhat çalışanlarındaki eğitim ve tecrübe farklılıkları, acil durumların dinamik ve değişen süreci nedeniyle triyaj uygulamalarında çeşitli meselelerde yaşanmakta. Bu sıkıntılar, triyaj değerlendirmesi için vakit yetersizliği; insan yanılgısı nedeniyle tutarsız sınıflandırma; süratle değişen hasta durumunun takip edilememesi; triyaj uygulaması tamamlandıktan sonra öncelikli hastaların tekrar bulunması sorunu; çok ya da yetersiz triyaj uygulama formunda tanımlanabilir. Yaşanan bu sorun alanlarının tahliline yönelik teknolojiden daha fazla yararlanılarak, triyaj uygulamalarının aktifliğinin arttırılması mümkündür” diye konuştu.

“Doğru ve süratli bir triyaj uygulaması yapılabilecek”

Prof. Dr. Ali Ekşi, “Bu proje, kitlesel yaralanma durumlarında triyaj verimliliğini artırmak emeliyle sensör ağları ve yapay zekâ teknolojilerini kullanan bir sistemin geliştirilmesini hedeflemektedir. Sensör ağlarından alınan gerçek vakitli bilgilerle, sistemin triyaj durumunu süratle değerlendirmesi ve kaynak tahsisini optimize etmesi planlanıyor. Böylelikle, kritik durumlarda daha fazla hayat kurtarılması amaçlanıyor. Sistemde, hasta sensör modüllerinden elde edilen bilgilerin inançlı bir biçimde toplanıp işlenecek ve yapay zekâ algoritmalarıyla pahalandırılacak. Genel olarak geliştirilmesi planlanan sistem mevcut triyaj sistemlerinin zorluklarını aşarak acil durum karşılık suratını artırma potansiyeline sahiptir. Yapay zekâ tabanlı otomasyon ve sensör ağları sayesinde, gerçek ve süratli bir triyaj uygulaması gerçekleştirilerek, kitlesel olaylarda kurtarılan ömür sayısının artırılması planlanıyor. Önerilen sistem hem sivil hem de savunma (savaşlar ve çatışmalarda) dallarında uygulanabilir olup, mevcut operasyonlara meselesiz bir biçimde entegre edilip geniş çapta uygulanabilme potansiyeline sahiptir” dedi.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı