Özbekistan’da Düşük Güçlü Nükleer Güç Santrali İçin Birinci Adım Atıldı

Özbekistan’da kurulacak Düşük Güçlü Nükleer Güç Santrali inşaatı çalışmaları kapsamında birinci taban hafriyatı, Rusya Devlet Nükleer Güç Kuruluşu Rosatom Genel Müdürü Aleksey Lihachev ve Uzatom Başkanı Azim Ahmedhacayev’in katıldığı merasimle gerçekleştirildi. 

Rosatom’un Özbekistan’ın Cizzak bölgesi Fariş İlçesi’nde inşa edeceği RITM-200N reaktörlü Düşük Güçlü Nükleer Güç Santrali (NGS) inşaatının birinci etabına, güç ünitesinin temel kazısıyla başlandı. 

Temel hafriyatı için yapılan merasime, Rosatom Genel Müdürü Aleksey Lihachev ve Uzatom Lideri Azim Ahmedhocayev’in yanı sıra Atomstroyexport A.Ş.’nin Lider Yardımcısı ve Özbekistan’daki nükleer güç santrali inşaatı Proje Yöneticisi Pavel Bezrukov, Özbekistan NGS İnşaat Yöneticiliği Müdürü Abdicemil Kalmuratov ve bölge başkanı Uluğbek Mustafoyev katıldı.  Törende inşaat alanında birinci taban hafriyatı gerçekleştirildi. Santral için yaklaşık 1,5 milyon metreküp taban kazılacak ve temel çukurunun derinliği 13 metre olacak.

Rosatom Genel Müdürü Aleksey Lihachev, törende yaptığı konuşmada şunları kaydetti: “Bugün, Özbekistan’da nükleer güç üretimi projesinin uygulanmasında yeni bir evre başlıyor. Tüm yurt dışı projelerimizde olduğu üzere, Düşük Güçlü Nükleer Güç Santral inşaatında da yüksek seviyede yerelleştirme öngörülüyor. Çalışmalar Özbekistanlı alt yüklenici kuruluşlar tarafından yürütülüyor. Rosatom, hizmet ömrü en az 60 yıl olacak santrali inşa edecek ve işletilmesi sırasında gerekli tüm dayanağı sağlayacak. Önümüzde verimli ve karşılıklı fayda sağlayan onlarca yıl sürecek bir işbirliği var.”

Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Vladimir Putin’in mayıs ayında Özbekistan’a yaptığı ziyaret sırasında, iki ülke başkanlarının huzurunda Özbekistan’da nükleer santral inşaatına ait hükümetler ortası mutabakatta değişiklik yapılmasına dair protokol imzalanmıştı. İki ülke ortasındaki iş birliğinin kapsamını genişleten protokol, Rus projelerine dayalı hem büyük hem de küçük nükleer santrallerin inşasını öngörüyor. 

Rosatom, 13 Mayıs 2025 tarihinde Cizzak’ta yapılacak santralin reaktör ekipmanlarının üretimine de başladı. Bu kapsamda, RITM-200N reaktörün gövdesini oluşturacak 205 ton tartısında özel alaşımlı çelikten bir külçe döküldü. Proje dahilinde, mühendislik araştırmaları, tasarım ve inşaat-montaj üssünün inşası çalışmaları da devam ediyor. 2025 yılının sonuna kadar, Küçük Güçlü Nükleer Güç Santrali için proje dokümanları geliştirilecek ve Özbekistanlı makamların incelemesine sunulacak

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev, bu yılın Mayıs ayında iş birliği mutabakatına varmıştı. 26 Eylül 2025 tarihinde Moskova’da düzenlenen “Dünya Atom Haftası” milletlerarası forumunda, Rosatom ile Özbekistan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu’na bağlı Atom Enerjisi Ajansı (Uzatom) ortasındaki iş birliğinin genişletilmesine dair dokümanlar imzalanmıştı. Projenin, VVER-1000 3+ jenerasyon bazında iki büyük güçlü ünite ve her biri 55 MW gücünde RITM-200N reaktörlü iki üniteden oluşturulması kararlaştırıldı. Taraflar ayrıyeten küçük ve büyük güçlü nükleer santraller için yakıt tedarikine ait mukavelelerin ana şartlarını da imzaladılar. 

Proje, tıpkı alanda hem büyük hem de küçük güçlü nükleer santral ünitelerinin inşa edildiği dünyadaki birinci proje olacak. Düşük Güçlü Nükleer Güç Santrali’nde birinci beton dökümüne 2026 baharında başlanması hedefleniyor. 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı