Türkiye’nin en kapsamlı zelzele araştırması İzmir’de başladı

İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin kenti afetlere dirençli hale getirmek maksadıyla depremsellik araştırması ve taban davranış modelinin çıkartılması için İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü, ODTÜ ve Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi ile imzaladığı protokol kapsamında çalışmalar başlatıldı. İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Tunç Soyer, kenti etkileme riski taşıyan deniz ve karadaki fay sınırlarının inceleneceği depremsellik araştırması ile Bayraklı, Bornova ve Konak sonları içerisindeki yaklaşık 10 bin 802 hektarlık alanın taban yapısı ile yer davranış özelliklerinin modellenmesini sağlayacak çalışmayı yerinde inceledi.

Türkiye’nin en kapsamlı zelzele araştırması ve mikrobölgeleme etüt projesi için denizde ve karada başlatılan uygulamalara katılan Lider Tunç Soyer evvel Narlıdere’de paleosismolojik araştırma hendeğine girerek Paleosismoloji Koordinatörü Prof. Dr. Erhan Altunel’den bilgi aldı. Çalışmaların heyecan verici olduğunu söyleyen Lider Soyer, “Bu kentin geleceğine dair en kıymetli adımların atıldığı bir andayız. Kentin yüzyılının planlanacağı, o planlamanın sağlam bir taban üzerine oturacağı bir çalışma olacak. Bu çalışma İzmir için çok değerli bir kilometre taşı” dedi. Erhan Altunel de İzmir vilayet merkezini referans alan 100 kilometre yarıçapındaki bir alanda 40’a yakın fay zonunda inceleme yapacaklarını belirtti.

BİNALARA GÜVENLİK KARNESİ

Lider Soyer daha sonra Üçkuyular’dan tekneyle Körfez’e açılarak karadan yaklaşık iki buçuk kilometre açıkta süren sondaj çalışmalarını inceledi ve Deniz Araştırmaları Koordinatörü Doç. Dr. Ulaş Avşar’dan bilgi aldı. Soyer, “30 Ekim zelzelesi gösterdi ki bu kentin en büyük önceliği, dirençli bir kent haline dönüşmek. Yani bu kentte yaşayan insanların, itimat duygusu içerisinde yaşamaları. Oturdukları apartmanlarda inanç içerisinde olmaları. Yaşadıklarımız, en büyük önceliğimizin bu olduğunu ortaya çıkardı. Biz de bu inanç hissini yaratabilmek için yapılması gerekenlere baş yorduk. Bu çalışma kapsamında birinci evvel İnşaat Mühendisleri Odası ile yapı envanteri çalışması için protokol imzaladık. Bayraklı’da 33 bin 100 bağımsız ünitenin sarsıntı güvenliğini ölçmek içi n yaptığımız çalışma neredeyse tamamlandı. Her birine güvenlik karnesi verebilecek hale geldik. Lakin bundan çok daha büyük bir çalışmayı ODTÜ öncülüğünde 10 üniversitenin iştirakiyle ve 84 akademisyenle başlattık. Türkiye’de birinci, dünyada da örneği çok az olan bir çalışma” dedi.

İzmir’in depremselliğine ait bütünlüklü bir haritanın daha evvel çıkarılmadığını tabir eden Lider Soyer, birinci defa bu kadar kapsamlı bir çalışma yapıldığını tabir etti. Soyer, “Bu çalışmalarla kentin tsunami ve sismik hareketleri pahalandırılacak, canlı fayları belirlenecek, bunların en son ne vakit hareketlendiği ölçülecek. Şu ana kadar bu mevzuda elimizde sağlıklı data yoktu. İzmir’in depremselliği ile ilgili çok somut ve net bilgilere ulaşacağız. Böylelikle bu kentin gelecek yüzyıl içerisinde nasıl yapılaşması gerektiği, nereye yanlışsız yapılaşması gerektiği, yapılaşırken nelere dikkat etmesi gerektiği mevzularında daha hayati sorulara cevap verme imkânı bulacağız” dedi. O nedenle bunun İzmir için çok tarihi bir çalışma olduğunu kaydeden Soyer, “Kentin tahminen de gelecek yüzyılını kurtaracak bir çalışma olacak. Yalnızca İzmir için değil burad an çıkacak başarılı sonuçların tüm Türkiye’ye, dünyaya örnek bir model olacağını düşünüyorum” diye konuştu.

FAYLAR HARİTALANDIRILACAK

İzmir’de 100 kilometre yarıçapında belirlenen alan üzerindeki faylar haritalandırılacak. Karadaki sarsıntı araştırmalarında bütün dünyada kullanılan hendekli paleosismolojik sistem kullanılıyor. Karada fay güzergâhlarında açılacak hendeklerden alınacak örnekler incelendikten sonra, bu fay zonlarına yönelik sarsıntı üretme potansiyelleri ortaya konulacak. Karada Hendekli Paleosismoloji çalışma grubunda Prof. Dr. Erdin Bozkurt, Prof. Dr. F. Bora Rojay, Prof. Dr. Erhan Altunel, Prof. Dr. Serdar Akyüz, Prof. Dr. Çağlar Yalçıner, Doç. Dr. Taylan Sançar, araştırma vazifelileri Taner Tekin, Tolunay Acer, Erbe Işık Atlı yer alıyor.

DENİZDE SONDAJ YAPILIYOR

ODTÜ Deniz Paleosismolojisi Araştırma takımı tarafından ODTÜ’ye ilişkin sondaj platformu da Körfez’de sondaj çalışmalarına başladı. Çalışmalar kapsamında deniz tabanından tahlil yapmak üzere karot alınacak. Böylelikle yalnızca zelzelelerin paleosismolojik tesiri değil paleotsunami ve deniz tabanındaki gevşek gereç içinde gelişen paleo heyelanlar üzerine değerlendirmeler de yapılabilecek. Deniz Paleosismolojisi çalışma takımı de Doç. Dr. Ulaş Avşar ile araştırma vazifelileri Akın Çil, Hakan Boray Okan, Kaan Onat’tan oluşuyor.

ZELZELEYE KARŞI İNANÇLI KENT

30 Ekim 2020 tarihinde meydana gelen zelzele sonrasında Büyükşehir İzmir’i sarsıntıya karşı inançlı kent haline getirmek için ve izlenecek yol haritasını oluşturmak hedefiyle çeşitli üniversitelerden gelen akademisyenler, afet idaresinde paydaş kurum ve kuruluşların temsilcileri, ilçe Belediyeleri, meslek odaları ve sivil toplum kuruluşlarının iştirakiyle 11-13 Mart 2020’de “İzmir Zelzelesi Ortak Akıl Buluşması” düzenledi. Buluşmada risk azaltıcı ve kollayıcı önlemlerin bir an evvel alınmasının değeri vurgulanarak kentin depremsellik araştırmasının acilen tamamlanması, yer yapısının ve davranış özelliklerinin belirlenmesi önerilmişti.