Göğüs Kanserinde Ruhsal Düzgünleşme İçin 5 Teklif

Göğüs kanseri, her yıl milyonlarca bayanın ömrünü etkileyen ve bayanlarda en sık görülen kanser çeşidi olarak kabul ediliyor. Teşhis konulduğu andan itibaren yalnızca bedensel bir tedavi süreci değil, tıpkı vakitte ruhsal bir tekrar yapılanma devri de başlıyor. Uzmanlar, fizikî güzelleşmenin yanında ruhsal dayanağın de tedavinin ayrılmaz bir kesimi olduğunu vurguluyor. Memorial Göztepe Hastanesi Psikoloji Bölümü’nden Uzm. Psi. İstek Beyribey, göğüs kanseriyle uğraş sürecinde ruhsal dayanıklılığın değeri hakkında bilgi verdi.

Tanı anında şok, dert ve belirsizlik hisleri hakim olur

Kanser teşhisini duymak, birçok bayan için hayatın durduğu bir an manasına gelebilir. “Kanser” sözü, yalnızca bir teşhis değil; vefat, kayıp ve belirsizlik kavramlarını da beraberinde getirir. Bu devirde hastalar çoklukla şok, inkâr, öfke ve ağır korku yaşarken; ruhsal dayanak, bilgi kirliliğini azaltmak ve yalnızlık hissini gidermek açısından kritik değer taşır.

Cerrahi süreç ve kadınlık kimliği

Meme kanseri tedavi sürecinde göğsün büsbütün alınması ya da hudutlu bir kısmın çıkarılması yalnızca fizikî değil, duygusal izler de bırakabilmektedir. Göğüs; kadınlık, annelik ve toplumsal kimliğin sembolü olarak algılandığı için, kaybı ya da form değişikliği benlik algısında sarsılmalara yol açabilir. Göğsün kaybı ya da biçim değişikliği, bireyde “ben hala tıpkı bayan mıyım?” tasası ve bedensel bütünlüğün zedelenmesi hissi doğurabilir. “Aynaya bakmaya korkuyorum”, “Eşim beni cazip bulacak mı?” üzere sorular; ruhsal travmanın kaçınılmaz olduğunun bir göstergesidir. Bu süreçte ruhsal takviye çok değerlidir. Cerrahi sonrası rekonstrüksiyon fizikî bir tamirat sağlasa da, bayanın kendi vücudunu tekrar kabullenmesi ve özsaygısını inşa etmesi için psikoterapi büyük ehemmiyet taşır. 

Yorgunluk ve toplumsal izolasyon aşaması

Kemoterapi, radyoterapi ve hormon tedavileri, vücudu olduğu kadar ruhu da tesirler. Saç dökülmesi, kilo değişimleri ve yorgunluk üzere yan tesirler, kişinin toplumsal etrafından uzaklaşmasına ve depresif hislere sürüklenmesine neden olabilir.  Bu süreç depresyon, telaş bozuklukları, uyku meseleleri ve toplumsal izolasyonla el ele ilerler. Kimi hastalar sevdiklerinden uzaklaşırken bazıları, toplumdan gelen “artık kırılgansın”, “iyi misin?” üzere düzgün niyetli lakin yargılayıcı bakışlar nedeniyle içine daha da kapanabilir. Bu noktada bilişsel davranışçı terapi (CBT), mindfulness uygulamaları ve küme terapileri hem tasayı azaltır hem de yalnızlık hissini hafifletir. Ruhsal takviye, tıbbi tedavinin tamamlayıcısı olarak hastaların hayat kalitesini artırır.

Çiftlerin bağlantısı de etkilenebilir

Meme kanseri yalnızca kişisel değil, birebir vakitte ilişkisel bir gayrettir. Cerrahi sonrası yaşanan bedensel değişiklikler, çift münasebetlerinde aralık yaratabilmektedir. Bayan “Eşim beni hâlâ alımlı bulacak mı?” diye kaygılanırken, partneri “Ona nasıl yaklaşmalıyım?” ikilemiyle baş başa kalabilir. Bu noktada çift terapisi ve psikoseksüel terapi, açık irtibatı güçlendirmeye takviye olabilir. İlgilerin tekrar inanç, sevgi ve anlayış temeline oturmasını sağlar. 

Hayata yine dönüşle başlayan hastalanma korkusu

Tedavi tamamlandığında hastalarda birçok vakit yeni bir korku başlar; hastalığın tekrarlama korkusu. Bu nedenle her ağrı ya da denetim, yeni bir kaygıya dönüşebilir. Lakin bu periyot aslında, hakikat yaklaşımlarla ruhsal takviye sağlandığında, “travma sonrası büyüme”nin de mümkün olduğu bir devirdir. Birçok bayan bu süreçte hayatın manasını tekrar tanımlar, ilgilerini güçlendirir ve kendi iç dayanıklılığını keşfeder. Bu devirde ruhsal dayanak almak; dertleri yönetmek, olumlu baş etme stratejileri geliştirmek ve bireyin kendi iç gücünü keşfetmesini sağlamak açısından vazgeçilmezdir.

Beden ve ruhun ortak uygunlaşması sağlanmalı

Meme kanseri tedavi sürecinde vücut ile ruh eşzamanlı güzelleştiğinde, gerçek güzelleşme kalıcı olur. Zira gerçek güzelleşme sırf tümörün alınmasıyla değil, hastanın hayat sevincini ve özgüvenini tekrar kazanmasıyla mümkündür. Bu devirde hasta yakınlarının da dikkat etmesi gereken noktalar var. Örneğin “güçlü olmalısın” demek yerine hislere alan tanıyın. Vücut değişimlerine eleştirel yaklaşmayın; sevgi ve takviye lisanıyla konuşun. Bir arada yemek yapmak, refakat etmek üzere kolay takviyeler kişinin yalnızlık hissini azaltır.

Ruhun uygunlaşması için 5 öneri

• Duygularınızı paylaşın ve profesyonel dayanak alın.
• Bedeninizdeki değişimle ahenk sağlamak için kendinize vakit tanıyın.
• Grup terapilerine katılın; benzeri tecrübelerin paylaşımı yalnızlık hissini azaltır.
• Cinsel yahut çift meselelerinde uzman takviyesine başvurun.
• Tekrar hastalanma kaygısıyla başa çıkmak için nefes, gevşeme ve farkındalık tekniklerini deneyin. 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı