Beynimizin gizemli dünyasına açılan pencere: Düş

Rüyaların, beynimizin uyku sırasında muhakkak bölgelerinin farklı hallerde çalışmasıyla oluştuğunu belirten uzmanlar, duygusal durumumuz ve bilinçaltı niyetlerimizin düşlerimizi şekillendirdiğini söylüyor.

Özellikle REM uykusunda etkin hale gelen beyin bölgelerinin, canlı ve öyküsü olan düşler görmemizi sağladığını lisana getiren Uzman Klinik Psikolog Zeynep Betül Alp, “REM uykusundan çabucak sonra uyanan bireyler düşlerini daha net hatırlayabilir. Lakin prefrontal korteksin düşük aktivite düzeyinden ötürü düşler süratle unutulmaya meyillidir.” dedi. Şuurlu düş (lucid dream) görenlerin, düşlerinin farkında olup içeriğini yönlendirebildiklerine dikkat çeken Alp, tekrarlayan hayaller ve kabuslarınsa çözümlenmemiş ruhsal bahislerin bilinçaltımızdaki yansımaları olabildiğini aktardı.

Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Zeynep Betül Alp, hayal görme düzeneğinin nasıl çalıştığını anlattı.

Uyku sırasında beynin makul bölgeleri farklı biçimlerde çalışarak hayalleri oluşturuyor…

Rüyaların, beynimizin uyku sırasında muhakkak bölgelerinin farklı seviyelerde çalışmasıyla ortaya çıktığını hatırlatan Uzman Klinik Psikolog Zeynep Betül Alp, “Özellikle REM uykusunda, beyin sapı tarafından tetiklenen sinyaller, talamus aracılığıyla kortekse iletilir ve böylelikle canlı, kıssası olan düşler görmeye başlarız.” dedi.

Bu süreçte amigdala ve hipokampus üzere hislerimizi ve hafızamızı yöneten bölgelerin faal, mantıklı düşünme ve karar verme ile ilgili prefrontal korteksin aktivitesinin ise azalmış olduğunu lisana getiren Alp, “Bu yüzden düşlerde ekseriyetle mantık dışı olaylarla karşılaşır, gerçek hayatta pek mümkün olmayan senaryolar yaşayabiliriz.” açıklamasını yaptı.

Duygusal durumumuz ve bilinçaltı fikirlerimiz hayallerimizi şekillendiriyor!

Rüyalarımızın içeriğinin, günlük yaşantımız, zihnimizde kalan olaylar ve bilinçaltımızda biriken niyetlerle şekillendiğini aktaran Uzman Klinik Psikolog Zeynep Betül Alp, “Gün içinde yaşadığımız duygusal yoğunluk, gerilim yahut tasalar, gece düşlerimizde tekrar karşımıza çıkabilir. Örneğin, bir imtihan gerilimi yaşayan kişi, hayalinde hazırlıksız bir halde imtihana girdiğini görebilir. Bununla birlikte, uzun müddettir bilinçaltında kalan travmatik anılar yahut bastırılmış hisler da düşler aracılığıyla işlenebilir.” dedi.

REM uykusu dışındaki evrelerde de düş görmenin mümkün olduğuna dikkat çeken Alp, “Rüya görmek sadece REM uykusuna mahsus değildir. NREM (Non-REM) evrelerinde de hayaller oluşabilir, lakin bu hayaller ekseriyetle daha kısa, daha az görsel ve daha düşünsel bir yapıya sahiptir. REM hayalleri daha hareketli, kıssa üzere akan ve duygusal tarafı güçlü hayaller olurken, NREM hayalleri daha modüllü, daha az canlı ve çoklukla fikir akışına benzeyen içerikler barındırır.” biçiminde konuştu.

Rüyaları hatırlamak alışkanlık meselesi… 

Bazı beşerler düşlerini daha net hatırlarken, kimilerinin hiç hatırlamamasının kişisel beyin aktivitesiyle ilgili olduğunu açıklayan Uzman Klinik Psikolog Zeynep Betül Alp, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Özellikle REM uykusundan çabucak sonra uyanan bireyler düşlerini daha net hatırlayabilir. Lakin prefrontal korteksin düşük aktivite düzeyinden ötürü düşler süratle unutulmaya meyillidir. Tıpkı vakitte hayal hatırlama alışkanlık problemidir. Düş günlüğü tutan yahut düşlerine dikkat eden şahıslar, vakitle daha fazla hayal hatırlamaya başlar.”

Bazıları düşlerini yönlendirebiliyor…

Bilinçli hayal görme durumuna da değinen Uzman Klinik Psikolog Zeynep Betül Alp, “Lucid (bilinçli) düş, kişinin hayal gördüğünün farkında olduğu ve hatta duşun içeriğini kısmen denetim edebildiği özel bir düş durumudur. Bu cins düşlerde prefrontal korteksin olağandan daha fazla etkin olduğu görülür, yani şuurlu düşünme süreci hayal sırasında devreye girer. Lucid hayal gören şahıslar, hayallerinde belli seçimler yapabilir, olayları yönlendirebilir ve bazen gerçek hayatta mümkün olmayan tecrübeler yaşayabilir.” açıklamasını yaptı.

Çözümlenmemiş ruhsal mevzular tekrarlayan hayallere neden olabiliyor…

Kabuslarınsa çoklukla bilinçaltında yer etmiş endişelerimizin, telaşlarımızın yahut travmatik tecrübelerimizin bir yansıması olduğuna vurgu yapan Uzman Klinik Psikolog Zeynep Betül Alp, “Özellikle gerilimli, telaşlı devirlerde kabuslar daha sık görülebilir. Tekrarlayan düşler ise çoklukla çözümlenmemiş ruhsal hususlara işaret eder. Zihnimiz, anlamlandıramadığı yahut başa çıkamadığı bir durumu hayaller aracılığıyla tekrar tekrar işlemeye çalışır. Bu çeşit hayaller, bilinçaltımızın bize değerli bir ileti vermeye çalıştığını gösterir.” dedi.

Rüyaların, beynimizin gizemli dünyasına açılan pencereler olduğunu söz eden Alp, “Günlük yaşantımız, hislerimiz ve bilinçaltımız, uyku sırasında farklı hallerde ortaya çıkabilir. Düşlerin bilimsel açıdan nasıl işlediğini anlamak, hem psikolojimizin hem de beynimizin çalışma sistemini çözmemize yardımcı olabilir.” diyerek kelamlarını tamamladı. 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı