Çiğ süt hakkında bilinmesi gereken 5 değerli nokta!

Kimileri doğal, işlenmemiş ve taze olduğu niyetiyle, bazıları de marketlerdeki ambalajlı sütlere nazaran daha ekonomik bulduğundan çiğ süt almayı tercih ediyor.

Geçmişte sokak sütçülerinin konutların kapısına getirdiği ve güğümlerinden sürahilere boşalttığı periyot artık pek çoğumuz için nostaljik bir anı olsa da, çiğ süt tüketimi yaygınlığını koruyor. Lakin dikkat! Kimi hijyenik şartlara uyulmadığında tüketilen çiğ süt önemli enfeksiyonlara hatta hayati riske yol açabiliyor! Acıbadem Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Kolu Başkanı ve Acıbadem Altunizade Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Ayşe Sesin Kocagöz “Yapılan çalışmalar; çiğ sütün gerekli şartlar sağlanmadan tüketilmesinin birtakım bireylerde böbrek yetmezliğinden felce dek çok önemli hatta hayatı tehdit eden hastalıklara neden olabildiğini gösteriyor” diyor. Prof. Dr. Ayşe Sesin Kocagöz, rastgele bir  ısıl süreç uygulanmadan satılan sütlerin tüketimi hakkında bilinmesi gerekenleri anlattı, değerli ihtarlar ve tekliflerde bulundu. 

Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Kocagöz “Çiğ süt ziyanlı mikroplar taşıyabileceği için insan sıhhatine riskini ortadan kaldırmak ve mikrobiyolojik güvenliğini sağlamak emeliyle kaynatma, pastörizasyon ve sterilizasyon üzere süreçlerle mikroplar yok edilir. Sıhhat riskleri nedeni ile Dünya Sıhhat Örgütü insanların çiğ süt yahut çiğ süt eserlerinin (taze, yumuşak peynir çeşitleri, dondurma, yoğurt) bu tip süreçlere girmeden tüketilmemesini önermektedir. Genel manada kaynatma süreci konut ortamında çiğ sütlere uygulanır. Kaynatma müddeti süt içindeki mikrop ve mikroplardan gelen toksinleri yok etmek için en az ortalama 15-20 dakika olmalıdır” diyor. 

Çiğ süt; Salmonella, E.col ve toplumda isimleri bilinmeyen birçok tehlikeli bakteriler içerebilir. H5N1 (kuş gribi) virüsüyle enfekte ineklerden alınan çiğ sütte bu virüsün bulunduğu tespit edilmiştir. Çiğ süt ve çiğ süt eserleri (peynir, kaymak, dondurma vb) bilhassa toksoplazma enfeksiyonu açısından da önemli risk taşır ve hamilelere bulaştığında bebekte kalıcı hasarlara yol açma riski taşır. Seyahatlerde de bu çeşit besinler, bulaşıcı hastalıklar açısından kıymetli bir risk oluşturur. 

Çiğ sütün; hayvanın sağılmasından sütün şişelenme sürecine ve tüketiciye ulaştırılmasına dek tüm kademelerde mikrop taşıma riskini ortadan kaldırarak sıhhate ziyan vermesini önlemek için soğuk zincire çok kıymet verilmelidir. Bu nedenle sütün sağılmasından sonra en kısa vakitte soğuk zincir sistemine girmesi gerekmektedir. Bu mühlet en fazla birinci 4 saattir. 

Çiğ sütteki bakteriler; çiğ süt içen yahut çiğ sütten yapılmış yiyecekler tüketen herkesin sıhhatini önemli biçimde etkileyebilir. Kimi beşerler çiğ sütteki bakterilerden ötürü hastalıkları karın ağrısı, kusma, bazen kanlı ishal, ateş, baş ağrısı ve beden ağrısı üzere şikayetlerle geçirse de, kimilerinde mevte bile neden olabilir. Bu küme bireyler şunlardır: Gebeler, 5 yaş altı çocuklar, 65 yaş üstü yaşlılar, bağışıklık sistemleri zayıflamış bireyler, kalp ve böbrek hastalıkları ve diyabeti olanlar ile HIV enfeksiyonu yahut organ nakli alıcıları. 

Toplumumuzda pek çok kişi pastörizasyon sürecinin, süte ziyan verdiğini ve besin kıymetini azalttığını, çiğ sütün inançlı ve daha sağlıklı olduğunu düşünüyor. Halbuki bu fikrin yanlışsız olmadığını vurgulayan Prof. Dr. Ayşe Sesin Kocagöz şöyle konuşuyor: “Pastörizasyon süreci sütteki ziyanlı mikroorganizmaları yok ederken, bu süreçlerde sütün besleyici bedelinde değişikliğe neden olmaz! Vitamin ve besleyici protein kıymetinin düşmesi dert duyulacak kadar manalı ölçülerde değildir. UHT süt de; yüksek ısı derecesiyle çiğ sütün kimyasal, fizikî ve duyusal özelliklerinde en az değişikliğe yol açarak, bozulma yapabilen tüm mikropların UHT (Ultra High Temperature) süreci ile yok edilmesidir. Yüksek ısı uygulanması sırasında  sütte   saptanan besin kıymetlerindeki değişimler (örneğin vitamin)  gıda aktifliği açısından kıymetsiz seviyede düşüktür. Sonuç olarak  bu süreçler ile mikroorganizma riski olmadan besin pahası korunmuş olmaktadır.”

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı