Grip kolay bir teneffüs yolu hastalığı değil

Mevsim geçişleriyle bir arada görülme sıklığı yaygınlaşan grip, tıbbi ismiyle influenza ve üst teneffüs yolu enfeksiyonları çocuklar, yaşlılar ve kronik hastalığı olanlar için kıymetli risk oluşturuyor. Bilhassa gripten korunmanın risk grubundakiler için ehemmiyetini vurgulayan İstanbul Atlas Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Ana Bilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Selim Badur, “Grip kolay bir teneffüs yolu hastalığı değildir. Riskli kümelerde direkt ya da kalp krizi, inme riskini artırarak dolaylı ölümlere yol açabilmektedir” ikazında bulundu. Global ısınma meselesine bağlı olarak grip aktivitesinin, ülkemizin de bulunduğu coğrafyada artık kasım sonu üzere başladığını ve mayıs ayı sonuna dek devam ettiğini kaydeden Prof. Dr. Selim Badur, grip aşısının kasım ayından itibaren yapılması gerektiğini söyledi. Gripten korunmada el hijyeni ve maske kullanımının tesirli olduğunu hatırlatan Prof. Dr. Selim Badur, grip aktivitesinin tesirli olduğu devirde kalabalık ortamlara girilmemesini önerdi.

İstanbul Atlas Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Ana Bilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Selim Badur, üst teneffüs yolu enfeksiyonları ile grip ortasındaki farklar ile korunma usullerine ait değerlendirmede bulundu.

Grip (Influenza) her yıl 3-5 milyon kişiyi etkiliyor

Üst teneffüs yolları enfeksiyonlarına neden olan 200 kadar mikroorganizma saptandığını belirten Prof. Dr. Badur, “Ancak bu listede yer alan etkenler içinde grip etkeni Influenza virüsleri, hem başkalarına oranla çok daha yaygın görülmeleri, hem de yol açtıkları aksilikler nedeniyle farklı bir kıymete sahiptirler. Grip ya da tıbbi ismiyle ‘influenza’, Influenza virüslerinin yol açtığı bir enfeksiyondur ve kolay bir teneffüs yolu hastalığı değildir. Her yıl dünyada yaklaşık 3-5 milyon kişiyi etkileyen, 250-500 bin kişinin vefatına neden olan, dünyada aşı ile önlenebilir vefat nedenleri ortasında değerli yer tutan bir hastalıktır; hakikaten 2024-2025 döneminde ABD’de 37 milyon kişinin gribe yakalandığı, 21 milyon hastanın sıhhat kurumlarına başvurduğu, 480 bin kişinin hastanelerde yatış gerektirecek kadar önemli hastalık geçirdiği ve 21 bin kişinin ömrünü yitirdiği hesaplanmıştır” diye konuştu.

Grip “Kamyon çarpmış gibi” hissettiriyor

Gribin belirtilerine dikkat çeken Prof. Dr. Selim Badur, “Grip, ani başlayan ateş ve çok halsizlik, öksürük, boğaz ağrısı, baş ağrısı, burunda tıkanıklık, akıntı, kas ve eklem ağrıları ile seyreder. Hastalar gribin bu özellikleri ile karakterize klinik tabloyu sıklıkla ‘kamyon çarpmış’ üzere diye tanımlamaktadır. Ateş, eklem ve kas ağrılarının olmaması, nezle (soğuk algınlığı) üzere daha hafif seyreden başka teneffüs yolu hastalıklarını düşündürür” dedi.

Grip riskli kümelerde tehlikeli sonuçlara yol açabilir

Gribin bilhassa riskli kümeler üzerindeki tesirlerine dikkat çeken Prof. Dr. Selim Badur, “Grip kolay bir teneffüs yolu hastalığı değildir. Riskli kümelerde direkt ya da kalp krizi, inme riskini artırarak dolaylı ölümlere yol açabilmektedir” ikazında bulundu.

Risk grubundakiler fiyatsız aşılanmaktadır

Grip (influenza) ve üst teneffüs yolu enfeksiyonlarında risk kümesinde bulunanların Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) tarafından tanımlandığını kaydeden Prof. Dr. Badur, “Risk kümeleri, aslında aşılanması gerekenler listesinde yer alan bireylerdir; bu kümeleri listeleyen DSÖ, 65 yaş üstü bireyleri, 6 ay-5 yaş ortası çocukları, kronik hastalığı olanları, sıhhat çalışanlarını, hamileler ve altta yatan hastalığı olan (astım, diyabet, HIV ile enfekte olanlar, kronik kalp-akciğer-böbrek hastalığı olanlar gibi) bireyleri risk kümeleri olarak tanımlamıştır. Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı ise 65 yaş üstü ve 2 yaş altındakiler, 6 ay-18 yaş ortasında olup uzun müddetli aspirin kullananlar, diyabet dahil rastgele bir metabolik hastalığı olanlar, astım dahil kronik hastalığı olanlar, kronik kalp-damar ve böbrek hastaları, bağışıklığı baskılanmış şahıslar, çok kilosu olanlar, huzurevi-bakımevi üzere topluca bir ortada yaşanılan yerlerde kalanlar ve hamileleri listesine almıştır. Bu kümelerin doğal olarak aşılanması gereken kümeler olduğunu da belirtmek gerekir ve ülkemizde kelam konusu kümelerin mensuplarının fiyatsız aşılanmaları kelam konusudur” diye konuştu.

Prof. Dr. Selim Badur, grip (influenza) aşısının 6 aydan büyük herkese önerildiğini belirterek “Ancak risk kümelerindeki şahıslar ve bunların yakın temaslıları ve sıhhat çalışanları grip aşısının öncelikle yapılması gereken gruplardır” dedi. 

Aşılanma, maske kullanımı ve havalandırmaya dikkat!

Okul, işyerleri ve alışveriş merkezleri üzere kalabalık ortamlarda grip ve üst teneffüs yolları enfeksiyonundan korunmada alınacak tedbirlere değinen Prof. Dr. Badur, “Aşılanma, maske kullanımı, havalandırma, bilhassa grip aktivitesinin arttığı tarihlerde alışveriş merkezleri üzere kalabalık ortamlarda bulunmamaya itina gösterme, hastalık belirtesi olanlar ile temas etmeme üzere kolay görünebilen fakat pek tesirli yaklaşımlar, grip başta olmak üzere tüm teneffüs yolları enfeksiyonlarının etkenlerinden korunmak için en tesirli ferdi önlemlerdir” dedi.

Eller sıkça yıkanmalı

Grip ve enfeksiyonlardan korunmada el hijyenine dikkat çeken Prof. Dr. Badur, “Gribe yakalanmamak için sık el paklığı, sağlıklı beslenme, mevsime nazaran giyinme, hasta bireylerin okul/iş ortamında bulunmamaları, kesinlikle maske ile tedbir almaları üzere ferdî tedbirlerin yanı sıra bilhassa risk altındaki bireyler için en tesirli korunma yolu aşılanmaktır. Tıpkı vakitte bu bireyler, gribin en değerli komplikasyonu ve ölümlerin büyük oranda nedeni olan pnömoni (zatürre) açısından da risk altındadırlar. Tabiplerinden bilgi alarak pnömokok aşısı da olmalıdırlar” ihtarında bulundu. 

Ellere hapşırmak çok tehlikeli

Grip (influenza) virüsünün damlacık yoluyla bulaştığını belirten Prof. Dr. Badur, “Öksürüp hapşıran kişi, virüs içeren çok sayıda damlacığı etrafa yayar. Bu damlacıkların ağız, burun, gözler ya da ellerimize ulaşması ile hastalık bulaşır. Bu nedenle gripli bir kişi virüsü etrafa yaymamak için öksürüp hapşırırken ağzını bir mendille, mendil bulamıyorsa kolları ile kapatmalıdır. Ellere hapşırmak en tehlikeli olanıdır. Ellere bulaşan virüs buradan dokunulan her yere yayılır. Gripli kişi sık sık ellerini yıkamalıdır. Su ve sabun bulunamadığı durumda el antiseptikleri ile eller ovalanarak da paklık sağlanabilir. Gribin toplumda yayılmaması için virüsün en çok saçıldığı hastalığın erken günlerinde okula, işe gidilmeyip meskende istirahat edilmelidir. Konut halkını korumak için eller sık sık yıkanmalı, oda havalandırılmalıdır. Bilhassa yakınında hastalığın ağır seyretmesi riski olan bireyler varsa, hasta kişinin maske takması faydalı olacaktır. Maske ağız ve burunu tam kapamalı, ıslandığında değiştirilip eller yıkanmalıdır” tavsiyesinde bulundu. 

Grip en çok bu şahısları etkiliyor

Gribin tüm yaştaki bireyleri etkilediğini; okul devamsızlıklarına ve iş kayıplarına neden olduğunu kaydeden Prof. Dr. Badur, “Ancak bilhassa hamileler, 50 yaş üstündekiler, 5 yaş altındakiler, akciğer, kalp hastalığı olanlar, böbrek, karaciğer yetmezliği olanlar, kanser, diyabet üzere hastalıklar yahut ilaçlar nedeniyle bağışıklık sistemi baskılanmış hastalar, organ nakli yapılanlar ve çok şişman bireyler gripten daha çok etkilenirler. Bu bireylerde grip hastaneye yatışlara, hatta ölümlere neden olmaktadır” dedi.

Grip aşısı ne vakit yapılmalıdır?

Grip aşısının ülkemizin de yer aldığı kuzey yarımkürede, sonbahar aylarında, grip aktivitesi başlamadan uygulanması gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Badur, “Özellikle okulların açılması ve havaların serinlemesi ile açık alanlardan kapalı ortamlara geçiş süreci, gribin yaygınlaştığı periyotlardır. Bu bağlamda ekim-kasım ayları aşılanmak için en uygun vakit dilimidir. Fakat global ısınma problemine bağlı olarak grip aktivitesi, ülkemizin de bulunduğu coğrafyada gitgide daha geç başlamakta (kasım sonu gibi), buna rağmen mayıs ayı sonuna dek devam etmektedir. Ülkemizde Ulusal Sentinel Sürveyans Ağı ile grip hastalığı izlenmektedir. Bu ağ, DSÖ’nün Küresel İnfluenza Sürveyans ve Karşılık Sistemi ile de temaslıdır. Buna nazaran grip aktivitesi her yıl ekim-kasım aylarında başlayarak şubat ayında tepeye ulaşmakta olup, nisan-mayıs aylarını kapsayan periyotta de sık görülmektedir. Bu durumda vaktinde aşı olmayanların dönemin ilerleyen periyotlarında de grip aşılarını olabilecekleri unutulmamalıdır” ikazında bulundu. 

Her yıl aşı olunması gerekir

Grip aşısının her yıl ve tek doz halinde uygulandığını kaydeden Prof. Dr. Badur, “Tek farklı yaklaşım birinci sefer bu aşının uygulanacağı çocuklar için geçerlidir ve kendilerine bir ay orta ile iki kere yarım doz aşı uygulanır. Grip hastalığının geçirilmesiyle yahut aşılama ile oluşan bağışıklık uzun soluklu değildir. Aşılanan yahut hastalığı geçiren bireyler bir sonraki grip mevsiminde, hatta birebir dönemde hastalığa tekrar yakalanabilir. Ayrıyeten, virüsün yapısı değiştiği için, takip datalarından elde edilen bilgilere nazaran aşı içeriği her yıl yenilenmektedir. Bu nedenle mevsimsel gripten korunmak için her yıl aşı olunması gerekir” dedi. 

Sezon içinde grip olanlar da aşı olmalıdır

Daha evvel aşısı olmayan ve dönem içinde grip geçiren bir bireyin de grip aşısı olması gerektiğini söz eden Prof. Dr. Badur, “Grip aşısı içeriğine nazaran üç/dört farklı influenza virüsüne karşı muhafaza sağlar. Doğal yolla geçirilen bir influenza enfeksiyonu ise öteki alt tiplere karşı çapraz bağışıklık oluşturmaz. Bu nedenle, bilhassa risk altındaki bireylerde, daha evvel aşı uygulanmamışsa grip hastalığı sonrasında da aşılanma önerilmelidir” dedi. 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı