Site Rengi

Bornova'dan…

Alım-Satım Farkı ve Slipaj Nedir? 

Bybit TR, blok zinciri ve Web3’teki son trendleri ele aldığı seride “Alım-Satım Farkı ve Slipaj Nedir?” konusuna yer veriyor. 

Alım-Satım Farkı ve Slipaj Nedir? 
TEKİL YAZI 1 REKLAM ALANI

Bybit TR, blok zinciri ve Web3’teki son trendleri ele aldığı seride “Alım-Satım Farkı ve Slipaj Nedir?” konusuna yer veriyor. 

Alım-satım farkı, buyruk defterinde en yüksek alış fiyatı (bid) ile en düşük satış fiyatı (ask) ortasındaki farktır. Klasik piyasalarda bu fark çoğunlukla piyasa yapıcılar yahut likidite sağlayıcı aracı kurumlar tarafından oluşturulur. Kripto piyasalarında ise fark, alıcıların ve satıcıların verdiği limit buyruklar ortasındaki fiyat farklılıklarından kaynaklanır.

Anında alım yapmak istediğinizde, satıcının sunduğu en düşük satış fiyatını kabul etmeniz gerekir. Tıpkı biçimde, çabucak satış yapmak isterseniz, alıcının sunduğu en yüksek alış fiyatı üzerinden süreç gerçekleşir. Likiditesi yüksek varlıklarda (örneğin döviz piyasasında), alım-satım farkı çok daha dardır. Bu da alıcı ve satıcıların süreçlerini fiyat üzerinde büyük değişim yaratmadan gerçekleştirebilmesine imkan tanır. Daha geniş farklarda ise büyük hacimli buyruklar, fiyat dalgalanmalarını artırır.

Piyasa yapıcılar ve alım-satım farkı 

Finansal piyasalarda likidite, süreç sürekliliği için kritik değere sahip. Likiditenin düşük olduğu piyasalarda buyruklarının karşılanması vakit alabilir.

Tüm piyasalarda sadece ferdi yatırımcıların likiditesi kâfi olmayabilir. Bu noktada piyasa yapıcılar devreye girer. Klasik piyasalarda, piyasa yapıcılar ve aracı kurumlar alım-satım farkından elde ettikleri gelir karşılığında likidite sağlar. Bir piyasa yapan, birebir anda alış ve satış buyrukları girerek bu fark üzerinden gelir elde etmeye çalışır. Küçük farklarla bile yüksek hacimli süreçler, piyasa yapıcıların değerli bir rol üstlenmesine yol açabilir. Talebin yüksek olduğu varlıklarda ise piyasa yapıcıların rekabeti farkın daha da daralmasına yol açar.

Örneğin, bir piyasa yapan ETH için tıpkı anda 800 dolardan alış ve 801 dolardan satış buyruğu verirse 1 dolarlık bir fark oluşur. Piyasada anında süreç yapmak isteyen kullanıcılar bu fiyatları kabul etmek zorundadır ve bu fark piyasa yapıcının karıdır.

Derinlik grafiği ve alım-satım farkı 

Kripto borsalarında buyruk defteri, alıcıların ve satıcıların buyruklarını gösterir. Derinlik grafiği bu buyrukları görsel olarak tahlil etmeyi sağlar.

Grafik üzerindeki yeşil alanda alım buyrukları, kırmızı alanda satış buyrukları bulunur. Bu iki alan ortasındaki boşluk alım-satım farkını tabir eder. Fark, en düşük satış fiyatından en yüksek alış fiyatının çıkarılmasıyla hesaplanır. 

Genel olarak yüksek süreç hacmi ve likidite, daha dar alım-satım farkı ile sonuçlanır. Bu yüzden süreç hacmi yüksek kripto paralar, pay senetleri yahut öteki varlıklarda fark daha küçüktür.

Alım-satım farkı yüzdesi 

Farklı varlıkları karşılaştırabilmek için farkı yüzdesel olarak kıymetlendirmek gerekir. 

Örneğin, X bir token’ın satış fiyatı 9,44 dolar, alış fiyatı 9,43 dolar olsun. Ortadaki fark 0,01 dolardır. Bu kıymeti formüle uyguladığımızda alım-satım farkı yüzdesi yaklaşık yüzde 0,106 çıkar.

Bitcoin’de ise fark 1 dolar olduğunda bile yüzdesel olarak sırf yüzde 0,000844 düzeyindedir. Bu örnek, süreç hacmi düşük varlıkların daha yüksek farklara sahip olduğunu net biçimde gösterir. Dar fark, piyasalarda büyük buyrukların fiyat üzerinde daha sonlu tesirle gerçekleşmesine imkan tanır.

Slipaj (Kayma) nedir? 

Slipaj, bilhassa volatilitenin yüksek ya da likiditenin düşük olduğu piyasalarda sıkça gerçekleşir. Buyruk, beklenen fiyattan farklı bir fiyata gerçekleştiğinde ortaya çıkar.

Örneğin, 100 dolardan büyük bir alım buyruğu verdiğinizi düşünelim. Buyruk defterinde bu fiyatta kâfi satış buyruğu yoksa sistem otomatik olarak daha yüksek fiyatlardan buyrukları karşılamaya başlar. Böylelikle ortalama alış fiyatınız 100 doların üzerine çıkar. İşte bu fark “slipaj” yani kaymadır.

Kripto piyasasında bilhassa otomatik piyasa yapıcılar (AMM) ve merkeziyetsiz borsalarda kayma oranı yüzde 10’un üzerine bile çıkabilir. Bu durum ekseriyetle düşük likiditeli altcoin’lerde görülür.

Pozitif kayma: Kayma her vakit olumsuz sonuçlanmaz. Şayet alım buyruğunuz sırasında fiyat düşerse yahut satış buyruğunuz sırasında fiyat yükselirse, lehinize sonuç doğabilir. Buna olumlu kayma denir.

Kayma toleransı: Birtakım platformlarda manuel olarak kayma toleransı belirleyebilirsiniz. Örneğin, Uniswap yahut PancakeSwap üzere DEX’lerde süreç fiyatının belli bir yüzdeye kadar sapmasına müsaade verilebilir. Lakin toleransı çok düşük ayarlarsanız buyruğunuz hiç gerçekleşmeyebilir. Çok yüksek ayarlarsanız, “front running” ismi verilen durumla karşılaşabilirsiniz. Bu durumda öbür bir yatırımcı yahut bot, sizden evvel daha yüksek süreç fiyatı ödeyerek varlığı alır ve size daha yüksek fiyattan satar.

Negatif kaymayı azaltma yöntemleri 

Büyük buyrukları kesimlere bölün: Buyruk defterini takip ederek likiditeyi zorlamayacak formda daha küçük alım-satımlar yapabilirsiniz.

İşlem fiyatlarını denetim edin: Bilhassa merkeziyetsiz borsalarda, ağ tıkanıklığı nedeniyle süreç fiyatları yüksek olabilir. Bu maliyetleri göz önünde bulundurmak gerekir.

Likiditesi düşük varlıklardan kaçının: Düşük likiditeli varlıklarda süreçleriniz fiyatı direkt etkileyebilir. Mümkünse daha yüksek likiditeye sahip piyasalarda süreç yapın.

Limit buyrukları tercih edin: Limit buyrukları sadece istediğiniz fiyattan ya da daha yeterli fiyattan gerçekleşir. Daha uzun sürebilir, lakin kayma riskini azaltır.

Sonuç 

Kripto para piyasalarında alım-satım farkı ve kayma, gerçekleşen süreçlerin fiyatlamasında kıymetli rol oynar. Bilhassa yüksek hacimli emirlerde, ortalama fiyat beklenenden farklılaşabilir.

Merkeziyetsiz finans dünyasında süreç yapmayı düşünen herkes için kaymayı anlamak kritik ehemmiyete sahiptir. Bu mevzuda bilgi sahibi olmadan yapılan süreçler, beklenmedik maliyetlere yahut front running üzere risklere yol açabilir.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı

TEKİL YAZI 2 REKLAM ALANI
ZİYARETÇİ YORUMLARI

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu aşağıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.

BİR YORUM YAZ