Bu Sistem Çocuklarda Alt Islatmaya Yeterli Geliyor

Alt ıslatma, çocuklar ortasında sıkça karşılaşılan sorunların başında geliyor. Aileler için olduğu kadar, çocuklar için de epeyce sıkıntı bir durumdur. Bilhassa akranları ortasına karışamama ve içe kapanıklık ile sonuçlanabiliyor. Çocuklarda alt ıslatmanın pek çok tedavi ve rehabilitasyon metodu bulunuyor. Bunlar ortasında en süratli ve kalıcı sonuç veren prosedürlerinden birisi de “Pelvik Taban” rehabilitasyonudur. Memorial Bahçelievler Hastanesi Pelvik Taban Rehabilitasyon Ünitesi’nden Prof. Dr. Ümit Dinçer, çocuklarda pelvik taban rehabilitasyonu hakkında bilgi verdi. 

Uyanma bozuklukları, mesane problemleri ya da enfeksiyonlar neden olabiliyor

Çocuklarda sık görülen sıkıntılardan biri enürezis ismi verilen alt ıslatma sorunudur. Gece alt ıslatmaya “enürezis nokturna” gündüz ve gece alt ıslatmaları “enürezis diurna” olarak tanımlanır. Bu bozukluk çocuklarda pek çok sebebe bağlı olabilir. Organik sorunlar, ruhsal sebepler, mesane sorunları ve sinirsel sorunlara bağlı olabilir. Lakin kabaca tanım etmek gerekirse genetik faktörler, uyanma bozuklukları, mesane ile ilgili problemler, enfeksiyonlar ya da bir kadro hormonal sıkıntılar nedeniyle gelişen alt ıslatmaya enürezis diyebiliriz. Alt ıslatma sorunlarının yaklaşık %95’inde rastgele bir sebep bulunamayabilir. Lakin altında yatan sebebin aydınlatılması amaca yönelik tedavi ve rehabilitasyon açısından hem doktoru hem de hastayı önemli biçimde rahatlatacaktır. 

En değerli meseleyse sebebi tespit edilemeyen alt ıslatma problemlerinin yönetilmesidir. Çocuklarda alt ıslatmanın sebebi ne olursa olsun bunu tek istikametli ele almak mümkün değildir. Münasebetiyle alt ıslatan bir çocuğu bir bütün olarak ele almak, yani nörolojik, ruhsal, fizyolojik sorunlarının olup olmadığı istikametiyle değerlendirip tedavi ve rehabilitasyonu da o formda planlamak gerekir. 

6 yaş sonrası çocukların %10’u alt ıslatma problemiyle karşı karşıya

Alt ıslatma sorunu çocukluk çağında gerek aileyi gerekse çocuğu en fazla ilgilendiren üriner sistem sıkıntılarından bir tanesi olarak karşımıza çıkmaktadır. İdrar denetimi çocuktan çocuğa değişiklik göstermekle birlikte beklenen 2 ila 4 yaşın ortasında kazanılır.  Ancak bunun vakit zaman uzadığı görülür. En fazla gece alt ıslatma sorunu halinde ortaya çıkar ve yaklaşık 6 yaşına kadar toparlanabilir. Lakin buna karşın giderek azalan bir ölçüde olmakla birlikte 6 yaş sonrasında yaklaşık %10 çocuğun alt ıslatma sıkıntısıyla karşı karşıya olduğunu söyleyebiliriz. Kız çocukları alt ıslatma sorunu konusunda erkek çocuklardan biraz daha âlâ durumadır. Ülkemizde yapılan çalışmalarda erkek çocuklarının yaklaşık %15’i alt ıslatma sıkıntısıyla karşı karşıya iken, kızlarda bu oran yaklaşık %10’dur. 

Büyük çoğunluğu uyanma bozukluklarına bağlı

Çocuklarda alt ıslatmanın pek çok sebebi tespit edilmiş olmakla birlikte bilhassa gece altını ıslatan çocukların büyük bir kısmının uyku derinliğinden kaynaklı alt ıslattıkları bilinmektedir. Uyku derinliği ile birlikte çocuklardaki mesane kapasitesinin düşük olması, mesane doluluk hissinin gereğince uyandırıcı olmaması üzere sebeplerle çocuklar gece altını ıslatabilirler. Lakin çocuklarda genel itibariyle bakıldığında mesane kaslarının gereğince olgunlaşmamış olması, böbrek ve idrar sistemindeki yapısal problemler, bilhassa ruhsal alt yapı, gerilim ve korku problemleri, çocuğun sosyabilitesini ilgilendiren sorunlar, his durum bozuklukları ve şeker hastalığı üzere sorunlar neden olmaktadır. Öte yandan en değerli kahırlardan bir tanesi de çok etkin mesane ismi verilen nörojenik art planı olan tablodur. Düşük mesane kapasitesiyle seyreden durumlar çocuklarda alt ıslatma sıkıntılarıyla kendini gösterebilir. 

İlaç tedavilerinden kâfi muvaffakiyet sağlanamıyor

Alt ıslatan bir çocuğun tedavisindeki en değerli şey etrafındaki insanların kendisini anladığını ve onunla birlikte hareket ettiği hissini uyandırmaktır. Hasebiyle çocuğu suçlayıcı ve baskı ögesi oluşturucu tavır, davranış ve yollardan kaçınmak gerekir. Alt ıslatmanın tedavisine başlarken doğal olarak sebebi aydınlatmak son derece değerlidir. Daha sonra tedavinin nasıl şekillendirileceği doktor hasta ve aile tarafından değerlendirilmelidir. Tedaviye ait; medikal, ruhsal ve antrenman tedavileri üzere bir kadro metotlar olmakla birlikte alt ıslatma kelam konusu olduğunda ilaç tedavilerinin çok başarılı olduğu söylenemez. Münasebetiyle çocukları olabildiğince kısa müddette ilaç tedavisi seçenekleri kullanıldıktan sonra şayet tedaviye cevap alınamazsa öbür formülleri gündeme getirmek gerekir.

Rehabilitasyon sürecinde çocuğa eğlenceli vazifeler veriliyor

Alt ıslatma sıkıntısını akılcı “yönetimi”  ile ilgili pek çok metot bulunmaktadır. Bunlar hayat stili düzenlemelerinden, tuvalet eğitimi ya da işeme okullarına kadar geniş bir skalada kıymetlendirilir. Günümüzde alt ıslatan çocuklarda sonuçları ve uygulama halleri itibariyle en fazla cevap alınan tekniklerden bir tanesi pelvik taban eğitimi ve rehabilitasyonu sistemidir. Pelvik taban karın boşluğunun sonunu döşeyen mesaneyi, rektumu, karın içi organları ve cinsel organları yerinde tutan ve bir hamak üzere özelleşmiş bir küme kas ve bağdan oluşmaktadır.  İşte bu “pelvik taban” denilen  oldukça karmaşık ve fonksiyonel bir küme kasın kullanımının öğrenilmesi yahut geliştirilmesi, mesane kaslarının kullanımının öğrenilmesi ve geliştirilmesi ile mesane kapasitesini artırmaya, sfinkter denetimine yönelik yapılan bir “biofeedback” sistemidir. Bu formülle çocuklara hem mesane kaslarının denetimi öğretilmekte, hem de pelvik taban kaslarının güçlendirilerek sfinkter denetimi üst seviyeye çıkarılmaktadır. Bir diğer amaç ise düşük mesane hacmi durumunda mesane kapasitesinin artırılması hedeflenmektedir. Yol, ağrısız ve çocuğu eğlenceli bir kadro görsel bilgisayar dayanaklı oyunlarla yapılmaktadır. Rehabilitasyon programı  özel eğitimli üroterapist tarafından ve  özel aygıtlarla çocukları pelvik taban kaslarını kullanarak yapabilecekleri  eğlenceli vazifelerin içerisinde tutmak suretiyle yapılmaktadır. Bu metotla tedavi edilen çocuklarda 6-10 seanslık bir rehabilitasyon programı sonrasında son derece yüksek bir muvaffakiyet oranı yakalanmaktadır.

Kabızlık ve alt ıslatma birbiriyle ilişkili sorunlar

Pelvik taban kaslarının olağan işlevlerini görebilmeleri açısından kasların kasılma ve gevşeme aktivitelerinin olağan olması ve birebir vakitte karın içi basıncı artıran başka kaslarla aşikâr bir harmoni içerisinde çalışabilmesi gerekir. Çocuklarda bilhassa dışkılama meseleleriyle giden kabızlık alt ıslatmayla çok yakın ilgi içerisindedir. Hasebiyle karın kaslarıyla pelvik taban kasları ortasındaki harmoninin de yine kurulması alt ıslatma rehabilitasyonu ve tedavisinde pelvik taban kaslarının ehemmiyetini daha da artırmaktadır. 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı